بهمن ریزش برف از ارتفاع در کوهستان بعلت سنگین شدن برف و عوامل خارجی دیگر بهمن : عوامل درونی موثر در ایجاد بهمن : شامل خود برف و بستر زیر برف می باشد . به عبارتی حجم ؛ جنس و لایه های برف به همراه میزان شیب و وضعیت بستر در ایجاد بهمن موثر هستند .
عوامل بیرونی موثر در ایجاد بهمن : میتواند شامل صدا – حیوانات – باد – زلزله – کوهنوردان و … باشد .
نکات :
اگر حجم برف تازه بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش بهمن کم است !
اگر حجم برف تازه بین ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر باشد احتمال ریزش وجود دارد !
اگر حجم برف تازه بیش از ۳۰ سانتیمتر باشد ریزش بهمن حتمی است !
جنس برف : به دو نوع است ؛ ۱ – برف خشک و یا پودری که مشخصات آن سبکی – دارا بودن اکسیژن زیاد در درون آن – بارش آن در دمای زیر صفر درجه – نچسبیدن به لباس و به سختی در دست گلوله شدن است . ۲ – برف خیس که مشخصات آن سنگینی – نداشتن اکسیژن زیاد – بارش در دمای صفر درجه – چسبیدن به لباس و گتر و راحت گلوله شدن در دست میباشد .
لایه های برف : اگر لایه پودری روی لایه یخ زده فشرده باشد بهمن حتمی است و اگر لایه های یخ زده و فشرده روی هم باشند احتمال وقوع بهمن بسیار کم است .
عوامل تاثیر گزار در برف : در دمای کم برف یخ می زند پس هر چه دما پایین تر و هوا سردتر باشد احتمال ریزش بهمن کم تر است . باد باعث انباشته شدن برف و ریزش آن می شود پس افزایش وزش باد برابر با افزایش خطر بهمن است . در ارتفاع بالا برف آب نمی شود و حجم برف زیاد می شود پس احتمال بهمن بیشتر است .
شیب بستر : در شیب ۲۳ تا ۶۰ درجه احتمال بهمن زیاد است و در شیب های بیشتر و کمتر از این مقدار احتمال ریزش بهمن بسیار کم است . بیشترین بهمن ها در شیب ۳۰ تا ۴۵ درجه رخ داده است .
همچنین در شیب های محدب خطر بیشتر از شیب های مقعر یا فرو رفته است . در شیب محدب سرعت بهمن هر لحظه بیشتر می شود و در شیب مقعر بالعکس .
وضعیت بستر : اگر بستر زیر برف یکنواخت باشد احتمال ریزش بهمن زیاد می شود و هر چه یکنواختی آن کمتر باشد و موانعی مانند سنگ و بوته و درخت در آن باشد احتمال ریزش بهمن کم می شود .
محدوده بهمن : معمولا به دور از یال ها و خط الراس ها است و بیشتر بطرف مرکز خط القعرها کوه است یعنی فرورفتگی بین دو یال و زیر خط الراس . و از بالا به پایین شامل سه بخش تاج بهمن – مسیر بهمن و انتهای بهمن می باشد .
انواع بهمن :
بهمن خیس : به شکل تکه های شکسته شده برفی حرکت می کند . مانند بهمن نقاب های برفی .
بهمن پودری یا خشک : سرعت زیادی دارد و نیازی به تحریک خارجی نداشته و بعلت وزن خودش فرو می ریزد و با ورود به مجاری تنفسی باعث مرگ فرد بهمن زده می شود .
نکاتی که هنگام عبور از مسیر بهمنی باید به آن توجه کرد :
توقف گروه و دادن هشدار های لازم و مجهز شدن به نخ بهمن . افراد نیز نباید به هم اتصال داشته باشند مگر اینکه عبور از مسیر احتیاج به کار فنی و یخنوردی با حمایت داشته باشد که باید بصورت کرده دو نفره باشند .
نخ بهمن : طنابی است کم قطر حدود ۶ میلیمتر به رنگ سفید و قرمز که با فلش و متراژ محل فرد حادثه دیده و فاصله با او را نشان می دهد . این طناب به کمر هر فردی که قصد عبور دارد بسته می شود بصورتیکه فلش ها بطرف شخص و نقطه صفر متراژ روی طناب بدور کمر وی باشد و انتهای طناب نیز آزاد بدنبال فرد بر روی برف کشیده می شود
رعایت سکوت هنگام عبور.
عبور بصورت انفرادی .
قدم های بلند به هنگام عبور و استفاده از جاپای نفر اول بمنظور جلوگیری از تشکیل خط برش برف .
بازکردن بند تجهیزات از خود مانند کوله و کلنگ و … تا بتوان بمحض ریزش بهمن در یک ثانیه همه وسایل را از خود جدا کرده و بدور انداخت .
بهترین زمان عبور حداقل ۲۴ ساعت پس از آخرین بارش برف و بهنگام صبح زود و یا غروب خورشید است که هوا سردتر است و آفتاب به برف نمی خورد .
برخلاف صعود از شیبهای تند که بصورت مارپیچ است ؛ صعود از شیب بهمنی باید بصورت مستقیم باشد .
تا حد امکان از بالای محدوده بهمن و نزدیک به تاج بهمن عبور کنیم تا حجم برف کمتری بالای سرمان باشد .
نکاتی که فرد بهمن زده باید به آن توجه کند :
دور کردن همه تجهیزات مخصوصا فلزی و برنده از خود .
فرار کردن به محلهای امن . یعنی بصورت شنا خود را بروی بهمن بیاورد و بطرف بالا و سمت چپ یا راست فرار کند.
پوشاندن جلوی دهان و بینی .
باز کردن فضایی در جلوی صورت و سینه با کشیدن نفس عمیق جهت تنفس در زیر برف . پیدا کردن جهت جاذبه زمین با انداختن آب دهان و در صورت امکان اقدام به حفاری بطرف بالا . نکاتی که اطرافیان باید به آن توجه کنند :
دنبال کردن مسیری که فرد بهمن زده طی می کند با چشم تا زمان پایان بهمن . پیدا کردن نخ بهمن و وسایل فرد . گشتن نواحی پایین تر از محل شروع بهمن و حرکت فرد . در صورت امکان استفاده از سوند ؛ میله فلزی و باریک و بلند که داخل برف فرو می رود تا فرد را پیدا کنند.
