گردشگری نورآبادوکوهپیمایی قلعه سفید

گزارش برنامه گردشگری نورآباد و کوهپیمایی قلعه سفید۰۰۰

بامداد روز یکشنبه ۱۰ فروردین ماه ۱۳۹۳ ساعت ۵:۳۰ یازده نفر از کوهنوردان ردپا از میدان معلم به سمت نورآباد حرکت کردند. پس از رسیدن به نورآباد به سمت اداره آموزش و پرورش شهرستان رفتند تا اقامت شبانه خود را در یکی از مدارس تامین کنند.سپس به سمت پل فهلیان حرکت کردند تا خود را به روستای بهلو برسانند. با رسیدن به دوراهی باجگاه به سمت راست تغییر مسیر داده و با عبور از روستاهای باجگاه و مورکی به سمت روستای بهلو رفتند به این صورت که جاده ای خاکی از کنار قبرستانی در سمت راست جاده مورکی را به بهلو میرساند. پس از طی قسمتی از مسیر جاده آسفالته شد.گروه در ساعت ۹:۱۵ به روستا رسید. ماشین ها در کنار گاوداری روستا پارک شد و ساعت ۹:۴۰ به سمت قلعه سفید به راه افتادند.

مسیری بسیار زیبا و رؤیایی با پوشش گیاهی متراکم و سرسبز از درختان بلوط و بنه و بادام کوهی با عطر گل های بهاری شقایق و بابونه که تمام مسیر را پر کرده بودند. گاهی نم نم باران می بارید و طراوت بیشتری به سبزه ها و گل های بهاری می داد.

گروه پس از طی کردن ارتفاعات و شیب های متوسط و گاهی تند به دروازه قلعه رسید که حالت هلالی خود را حفظ کرده بود وبا سنگ و ساروج ساخته شده بود. در ساعت ۱۳:۳۰ کوهنوردان به بالاترین ارتفاع کوه رسیدند که دشتی وسیع از درختان بلوط در بالاترین ارتفاع دیده می شد و در چندین جای آن آثاری از بازمانده های قلعه دیده می شد.

دژ سفید در تحولات تاریخی ایران از دوران قبل از اسلام تا دوران قاجاریه بسیار حایز اهمیت بوده است. فردوسی بارها از این دژ یاد کرده و گفته است::
دژی بود کش خواندندی سپید
شبدان دژ بد ایرانیان را امید
نویسنده تاریخ وصاف نیز گفته ی فردوسی را تایید کرده و گفته است که مقصود فردوسی از این بیت شعر،قلعه سفید ممسنی بوده است.به روزگار قاجاریه و در اواخرپادشاهی فتحعلیشاه، ممسنی ها تحت فرماندهی سرکرده معروف خود یعنی ولی خان بکش پیوسته در حال سرکشی بودند. لشکری از آذربایجان به سرکوبی آنان فرستاده شد، قلعه سفید محاصره و سرانجام مجبور به تسلیم شد. تقریبا صدتن از زنان لر همراه با فرزندان خود برای اینکه به اسارت سربازان مهاجم در نیایند، خود را از بالای کوه به پایین انداختند و از بین رفتند.

گروه به مدت یک ساعت به صرف نهار پرداخت. در آنجا تعدادی کوهنورد چادری را برپا کرده بودند و به مدت ۳ روز بود که آنجا اقامت داشتند و راهنمایی از اهالی روستای بهلو به همراه آنان بود. سرپرست گروه با راهنمای ایشان صحبت کردند که محل زندان رستم را به گروه نشان دهند که قبول کردند و گروه راهی زندان رستم شد. که حدود ۴۵ دقیقه با قله کوه فاصله داشت. برای رسیدن به زندان رستم شیبهای متوسط و گاهی تند پشت سر گذاشته شد و گاهی از تراورس های کم عرض با احتیاط کامل گذشتند تا به اشکفتی نزدیک زندان رسیدند

سرپرست گروه را در آنجا متوقف کرد و خود به همراه راهنما به دیدن مسیر زندان و بررسی آن راهی شدند.سپس برگشتند و از اعضای جدید گروه خواستند همانجا بمانند و بقیه را به دو گروه ۳ نفره تقسیم کردند و هر بار ۳ نفر را با خود به بازدید از زندان بردند. قسمتی از مسیر تراورس های باریک بود که بایستی با احتیاط طی می شد.سپس به اشکفتی رسیدند که در قدیم با سنگی دهانه آن را می بستند تا زندانیان نتوانند از آن خارج شوند. همنوردان به دنبال سرپرست به صورت پامرغی دالانهای اشکفت را طی کردند تا به قسمت اصلی آن رسیدند. اشکفتی رو به دره ای عمیق با ارتفاع زیاد و در زیر آن دیوارهای عظیم که هیچ امکانی جهت گریز نداشت و سقوط از آن به منزله مرگ حتمی بود. حتی امکان ایستادن نبود.بعد از آن بندهای دیگر زندان و اشکفت های پشت سر هم دیده می شد که صعب العبور بودند.

گروه پس از بازدید از زندان و پر کردن ظروف آب خود از چشمه ای که از دل کوه به صورت قطره ای سرازیر بود و در کنار اشکفت وجود داشت، مسیر فرود را در پیش گرفت. ساعت ۲۰:۳۰ گروه به روستای بهلو رسید و سوار بر ماشین ها شده و راهی نورآباد شدند.در آنجا در مدرسه ای اقامت کردند که محیطی پاکیزه و تمیز بود و دو اتاق را جهت اقامت انتخاب کردند و پس از صرف شام به استرحت پرداختند.
روز دوشنبه ساعت ۶:۳۰ بیدارباش اعلام شد. گروه پس از صرف صبحانه در حالی که باران بهاری می بارید به سمت میل اژدها حرکت کرد.
آتشکده میل اژدها تنها اثر بازمانده از دوره اشکانیان در استان فارس، در هفت کیلومتری غرب شهر نورآباد ممسنی است. این میل در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و نسبتا سرسبز قرار دارد. این اثر از لحاظ شکل و ظاهر مانند کعبه زردشت و برج زندان شهر پاسارگاد، چهارگوش است. بلندای برج بیش از هفت متر و پهنای هر ضلع آن در پایین چهار متر و در بالا ۴۰/۳ متر است .در داخل قسمت بالایی برج ، پلکانی وجود دارد. در این برج آتش مقدس نگهداری می شد و از آنجا آتش را به سایر نقاط می بردند.
گروه پس از بازدید عازم بازدید از دره ای به نام تنگسا شد.تنگسا و آبشارآن به فاصله ۱۶ کیلومتری شمال شرقی نورآباد قرار دارد. تنگه ای بسیار زیبا با پوشش گیاهی انبوه درختان بلوط و بادام کوهی و آبشارهای متعدد.باران شدیدی در حال بارش بود و گروه گاهی در پناه دیوارها و درختان نظاره گر باران شدید و تگرگها می شد.
پس از بازدید از تنگسا عازم بازدید از سراب بهرام شدند.
نقش برجسته سراب بهرام مربوط به دوره ساسانیان است و در ۳ کیلومتری نورآباد، در مسیرجاده نورآباد به شیراز قرار دارد. نقش برجستهی سراب بهرام درپایین کوهی در محوطهای با صفا به نام سراب بهرام، نقش بسته است .در این نقش که ۸۵/۳ متر درازا و ۹۰/۲ متر بلندی دارد، بهرام دوم در وسط نشسته است و در هر سمت او دو نفر از بزرگان ساسانی به حال احترام ایستاده اند و انگشت سبابه به نشانه احترام بالا گرفته اند .این ۴ نفر عبارتند از رهبر مذهبی به نام موبدان موبد – سپهسالار به نام ایران اسپهبد- صدر اعظم به نام بزرگ فرماندار و رییس تجار و اصناف به نام هوتوخشان بُد. بهرام دوم، پنجمین پادشاه ساسانی و البته از جوانترین شاهان ساسانی بود که در سنین حدود ۱۵ سالگی و پس از پدر خود، بهرام اول به سلطنت رسید. سالها پیش که فراوانی باران بود چشمه ساری پر آب در پایین نقش برجسته جوشان بود که به همین علت به آن “سرآب” گفته می شد.
اما این تنها نقش برجسته ای نیست که از بهرام دوم به جای مانده. نقش برجسته های دیگر بهرام را می توان در کوه ها و صخره های فارس دید که ۲ تای آنها در تنگ چوگان و روستای سرمشهد کازرون قرار دارد و احتمالا نقش قندیل هم به بهرام مربوط می شود که آن هم در کازرون قرار دارد.
در زیر نقش برجسته دو چشمه آب به فاصله کم از دل کوه می جوشید و جاری شده بود ولی به علت عدم رسیدگی مردابی را در قسمت های جلوتر بوجود آورده بود.گروه پس از بازدید راهی شیراز شد و برنامه در کمال صحت و سلامت در ساعت۱۶:۰۰ در میدان معلم شیراز به پایان رسید.
همنوردان همراه در برنامه:
آقایان:محسن سالاری(سرپرست برنامه)-غلامرضا حق بین(سرقدم)-امیر اردشیری(عکاس)-حمیدرضاهنرور(پاقدم)- مهرداد مرادی فرد- محمد امیر مرادی فرد-مهمان برنامه
بانوان: لیلا طاهری – فرزانه محیط -حمیده احمدی–حمیده افتخاری(گزارش نویس و کمک سرپرست)