بهداشت در کوهستان: قبل از هر اقدامی که یک کوهنورد برای صعود انجام میدهد، باید بهداشت بدن خود را در کوهستان رعایت کند که شامل چند مورد میشود: الف. اندام: امکان رعایت بهداشت اندام در کوهنوردان کم است.
آنها باید از آبتنی در آبهای سرد کوهستان بهخصوص زمانی که بدن کاملاً گرم است؛ خودداری کنند چون علاوه بر سرمازدگی، باعث سفتی عضلات نیز میشود و زمینه را برای ابتلا به رماتیسم آماده میکند.
ب. صورت: نباید در صبح روز صعود به ارتفاعات، صورت خود را زیاد شست؛ زیرا در شب به هنگام خواب چربی طبیعی پوست صورت در سطح پوست ظاهر میشود و همان چربی محافظ خوبی در برابر آفتاب، برف، سرما و باد خواهد بود. به خصوص اگر صورت با صابون شسته شود؛ تمام یا قسمتی از آن چربی را از بین میبرد و شخص به آفتابزدگی دچار میشود.
ج. دستها: بعضی کوهنوردان از سرما ترسی ندارند و عدهای هم از سرما عاجزند. علت این دو مورد قبل از اینکه خود سرما باشد، موضوع آمادگی و تربیت بدن است. روشن است اگر در بدن کسی خون به درستی جریان نداشته باشد سرما بر روی دستها و بدن او بیشتر اثر میگذارد. بنابراین کوهنورد باید سعی کند جز به هنگام سرمای بسیار شدید دستکش به دست نکند و پوست دست خود را به سرما عادت دهد تا حساسیت آن در مقابل سرمازدگی کم شود.
کوهنوردانی هستند که تا ارتفاعات ۴۰۰۰ متر و حتی بیش از آن از دستکش استفاده نمیکنند. اگر دستها بر اثر تماس با برف و یخ مرطوب شد؛ باید آنها را با یک تکه پارچه پشمی خشک، به شدت و سرعت مالش داد و خشک کرد تا کمکم خون جریان پیدا کند و دستها گرم شود.
د. پاها: از قدیم گفتهاند که پای انسان قلب دوم بدن او است، بنابراین یک کوهنورد مجرب باید در حفظ آن کوشا باشد تا از یک صعود خوب لذت ببرد.
برای حفظ پاها در مقابل سرما، علاوه بر پوشیدن جوراب – اگر امکان دارد – پای خود را با وازلین مخصوص چرب کنید.
پای کوهنوردان بر اثر پوشیدن کفش تنگ یا بستن خیلی محکم بند کفشها ممکن است تاول بزند؛ برای جلوگیری از آن باید تای ساق جوراب دوم خود را برگردانیم و داخل کفش کنیم و به قسمت تاول زده و یا قسمتی که به نظر خود کوهنورد مورد تهدید است؛ یک قطعه باند بچسبانیم. در صورت تاول زدن برای درمان آن بهتر است قبل از خواب، یک سوزن نخ کرده را پس از ضدعفونی کردن از تاول عبور دهیم به طوری که نخ از تاول رد شود. بهتر است نخ از جنس کرک باشد تا آب تاول را به خوبی بمکند و خشک کند. صبح روی تاول خشک شده یک محلول ضدعفونیکننده بزنید و آن را با باند چسبان بپوشانید.
اغلب کوهنوردان بر اثر راهپیمایی کف پایشان گرم میشود، برای رفع این مانع بهتر است چند روز قبل از کوهنوردی چندبار پاها را در آب گرم مخلوط به محلول ضدعفونیکننده شستشو داد تا پوست پا کلفت و سخت شود. برای اینکه کفش پاها را مجروح نکند و باعث یخزدگی نشود، باید کفشها را خوب به پا چسباند به طوری که بین جوراب و کفش فضای خالی باقی نماند و به اصطلاح پا درون کفش لق نخورد و در ضمن کفش تنگ هم نباشد.
یادآوری دیگر این است که قبل از کوهنوردی چیدن ناخنها را نباید فراموش کرد؛ چون بلند بودن آنها سبب فشردگی و ناراحتی پا خواهد شد. اگر میخواهید پس از بازگشت از کوه، آرامش در پاهایتان حس کنید و لذت ببرید، بهتر است پاهایتان را با یک پارچه خیس شده در آب سرد، تمیز و بلافاصله آن را خشک کنید و جوراب خشک بپوشید.