گزارش صعود به تنگه جمالی (Tangeh Jamali)

منطقه کوهمره سرخی که امروزه در شهرستان شیراز واقع است، سرزمینی است کوهستانی و مملو از جنگل‌های بلوط، بنه و بادام کوهی که آخرین شاخه جنوبی رشته کوه‌های زاگرس نیز به شمار می‌رود. تنگه جمالی با فاصله تقریبی 68 کیلومتری از شیراز، در منطقه کوهمره قرار دارد که با عبور از این تنگه از سمت روستای فتح‌آباد به سوی شمال جغرافیائی، روستایی پلکانی و کم جمعیت به نام جمالی (Jamali) هم دیده می‌شود که نام تنگه اشاره به همین روستا دارد. این تنگه در واقع آب رودخانه دالکی (Dalaki) را از میان خود عبور می‌دهد که پس از گذر از دشتستان بوشهر، در نهایت در نزدیکی روستائی به نام “رمله” به خلیج فارس می‌ریزد.
اگر بارش‌های سالیانه زیاد باشد، عبور از این تنگه هم دشوارتر شده و نیاز به آموزش و تجهیزات آب‌نوردی دارد، اما زیبائی وصف‌ناپذیر این منطقه برای طبیعت دوستان شگفت‌انگیز است که بیان‌گر جریان آبی است که در طول سال‌ها، جریان زندگی را در دامان طبیعت منطقه رونق داده و مسیری زیبا را با صیقل دادن سنگ و صخره‌ها تراشیده است.
این برنامه در تاریخ 16 مهر سال 1400 و رأس ساعت 6 صبح توسط باشگاه کوهنوردی ردپا شروع شد. در ابتدا اکسیژن خون و دمای بدن افراد گروه کنترل شد و سپس با رعایت کامل موارد بهداشتی سوار مینی‌بوس شدیم. ساعت 7:30 به ابتدای مسیر روستای فتح‌آباد به مختصات UTM: X=608746, Y=3244671 رسیدیم و کمی بعد در انتهای مسیر آسفالت روستا از وسیله نقلیه پیاده شدیم. با عبور از پل سردار سلیمانی از رودخانه دالکی رد شدیم و صبحانه را در کنار این رودخانه زیبا صرف نمودیم. با عبور از کنار نیستان‌های حاشیه رودخانه و بر خلاف جریان آب به تخته سنگی رسیدیم که برای عبور از آن نیاز به کارگاه، حمایت و حمایت‌چی و اصول کوهنوردی بود تا ضامن امنیت هم‌نوردان باشد. اندکی جلوتر پرتو زرین خورشید بر رودخانه، علاوه بر گرم نمودن آب، جلای زیبائی هم به آن داده بود که فرصت مناسبی برای گذر از رودخانه، آب‌تنی و عکاسی بود. با توجه به این‌که سطح بارندگی در سال جاری بسیار کم گزارش شده است، متقابلاً سطح آب رودخانه هم کاهش یافته بود و این اثرات به وضوح به روی صخره‌های تنگه دیده می‌شد. در هر صورت از تنگه رد شدیم و با عبور از رودخانه به روستای زیبای جمالی در مختصات UTM: X=608746, Y=3245770 رسیدیم. یکی از دلایلی که باعث زیبائی این روستا شده است، بکر بودن منطقه است، اما از جریان آب کنار آن، باغات انار، سفره‌های ناردانه‌ها به روی پشت‌بام‌ها، دیوارهای سنگی، تنورهای ذغالی، گیاهان زیبا، ماکیان خانگی، خانه‌های پلکانی و خاک براق آن نمی‌توانستیم غافل شویم. از روی روستا سد کوچکی هم که در سمت شرق قرار داشت، دیده می‌شد. آب رودخانه تا پیش از روستا شیرین بود، اما با گذر از سازندهای نمکی پس از سد، مقداری شور می‌شد. با تصویر برداری از روستا و ثبت لحظات تکرار نشدنی، زمانی را برای ناهار و استراحت در سایه کوه کنار سد در ساعت 12:45 سپری کردیم.
در کنار سد پرندگان دریائی و همچنین یک جفت لک‌لک هم دیده می‌شدند. در این مسیر گیاهان با ارزش بومی ایران زمین و اندمیک (انحصاری) مختلفی مثل بذرالبنج شیرازی، کک‌کش بیابانی، علف مار صخره‌زی (کِوِر گل‌ریز)، عطر پائیزی، گل ماهور (ورباسکیوم) و درختان گز، بادام کوهی، بنه، انجیر، کنار و انار به وفور دیده می‌شدند. وجود سنگ‌ها، شن‌ها و کلوخ‌های نمکی پس از روستای جمالی نیز نشان‌دهنده شوری آب بود. مسیر برگشت را ادامه دادیم و با فرود از سنگ‌ها و حمایت‌های کوهنوردی به پائین دست تنگه رسیدیم. بار دیگر آخرین لحظات آب‌تنی تا پیش از شروع فصل سرد را غنیمت شمردیم و ساعت 16 بود که راهی روستای فتح‌آباد شدیم. در مسیر از باغات زیبای انار منطقه عبور کردیم و در پایان با خرید انار از کشاورزان روستا رأس ساعت 17 به سوی شیراز حرکت کردیم.

گزارش‌نویس: افشین امامی‌خواه