بهداشت در كوهستان: قبل از هر اقدامي كه يك كوهنورد براي صعود انجام ميدهد، بايد بهداشت بدن خود را در كوهستان رعايت كند كه شامل چند مورد ميشود: الف. اندام: امكان رعايت بهداشت اندام در كوهنوردان كم است.
آنها بايد از آبتني در آبهاي سرد كوهستان بهخصوص زماني كه بدن كاملاً گرم است؛ خودداري كنند چون علاوه بر سرمازدگي، باعث سفتي عضلات نيز ميشود و زمينه را براي ابتلا به رماتيسم آماده ميكند.
ب. صورت: نبايد در صبح روز صعود به ارتفاعات، صورت خود را زياد شست؛ زيرا در شب به هنگام خواب چربي طبيعي پوست صورت در سطح پوست ظاهر ميشود و همان چربي محافظ خوبي در برابر آفتاب، برف، سرما و باد خواهد بود. به خصوص اگر صورت با صابون شسته شود؛ تمام يا قسمتي از آن چربي را از بين ميبرد و شخص به آفتابزدگي دچار ميشود.
ج. دستها: بعضي كوهنوردان از سرما ترسي ندارند و عدهاي هم از سرما عاجزند. علت اين دو مورد قبل از اينكه خود سرما باشد، موضوع آمادگي و تربيت بدن است. روشن است اگر در بدن كسي خون به درستي جريان نداشته باشد سرما بر روي دستها و بدن او بيشتر اثر ميگذارد. بنابراين كوهنورد بايد سعي كند جز به هنگام سرماي بسيار شديد دستكش به دست نكند و پوست دست خود را به سرما عادت دهد تا حساسيت آن در مقابل سرمازدگي كم شود.
كوهنورداني هستند كه تا ارتفاعات 4000 متر و حتي بيش از آن از دستكش استفاده نميكنند. اگر دستها بر اثر تماس با برف و يخ مرطوب شد؛ بايد آنها را با يك تكه پارچه پشمي خشك، به شدت و سرعت مالش داد و خشك كرد تا كمكم خون جريان پيدا كند و دستها گرم شود.
د. پاها: از قديم گفتهاند كه پاي انسان قلب دوم بدن او است، بنابراين يك كوهنورد مجرب بايد در حفظ آن كوشا باشد تا از يك صعود خوب لذت ببرد.
براي حفظ پاها در مقابل سرما، علاوه بر پوشيدن جوراب – اگر امكان دارد – پاي خود را با وازلين مخصوص چرب كنيد.
پاي كوهنوردان بر اثر پوشيدن كفش تنگ يا بستن خيلي محكم بند كفشها ممكن است تاول بزند؛ براي جلوگيري از آن بايد تاي ساق جوراب دوم خود را برگردانيم و داخل كفش كنيم و به قسمت تاول زده و يا قسمتي كه به نظر خود كوهنورد مورد تهديد است؛ يك قطعه باند بچسبانيم. در صورت تاول زدن براي درمان آن بهتر است قبل از خواب، يك سوزن نخ كرده را پس از ضدعفوني كردن از تاول عبور دهيم به طوري كه نخ از تاول رد شود. بهتر است نخ از جنس كرك باشد تا آب تاول را به خوبي بمكند و خشك كند. صبح روي تاول خشك شده يك محلول ضدعفونيكننده بزنيد و آن را با باند چسبان بپوشانيد.
اغلب كوهنوردان بر اثر راهپيمايي كف پايشان گرم ميشود، براي رفع اين مانع بهتر است چند روز قبل از كوهنوردي چندبار پاها را در آب گرم مخلوط به محلول ضدعفونيكننده شستشو داد تا پوست پا كلفت و سخت شود. براي اينكه كفش پاها را مجروح نكند و باعث يخزدگي نشود، بايد كفشها را خوب به پا چسباند به طوري كه بين جوراب و كفش فضاي خالي باقي نماند و به اصطلاح پا درون كفش لق نخورد و در ضمن كفش تنگ هم نباشد.
يادآوري ديگر اين است كه قبل از كوهنوردي چيدن ناخنها را نبايد فراموش كرد؛ چون بلند بودن آنها سبب فشردگي و ناراحتي پا خواهد شد. اگر ميخواهيد پس از بازگشت از كوه، آرامش در پاهايتان حس كنيد و لذت ببريد، بهتر است پاهايتان را با يك پارچه خيس شده در آب سرد، تميز و بلافاصله آن را خشك كنيد و جوراب خشك بپوشيد.