روستاي تنگ تامرادي :
روستای تنگ تامرادی از توابع بخش مرکزی شهرستان بویراحمد است که با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی ، در ۵۴ کیلومتری جنوب غربی یاسوج قرار دارد .
این روستا از اطراف به کوه‌های زرآور و ساور محدود می‌گردد . روستای تنگ تامرادی از سطح دریا ۱۴۰۰ متر ارتفاع دارد و تحت تأثیر اقلیم معتدل و مربوط ، آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان مطبوع و دلپذیر و در زمستان سرد است . در ورودی تنگ تامرادی و در مجاورت روستای حسین آباد، دخمه و مقبره‌ای از دوران هخامنشی به جا مانده که به یکی از سرداران و یا نجبای هخامنشی مربوط می‌باشد . تنگ تامرادی محل وقوع یکی از جنگ‌های تاریخ معاصر نیز می‌باشد . با توجه به موارد مذکور ، می‌توان قدمتی طولانی برای این روستا در نظر گرفت . مردم روستای تنگ تامرادی به زبان لری سخن می‌گویند مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند . روستای تنگ تامرادی با چشم‌اندازهای طبیعی و زیبا ، ارتفاعات بلند و پوشش گیاهی سرسبز و با طراوت ، به خصوص در فصول بهار و تابستان ، محیطی مناسب برای گذران اوقات فراغت گردشگران و طبیعت دوستان محسوب می‌شود . کشک ، کره محلی ، روغن ، گردو و گبه معروف‌ترین سوغات این روستا به شمار می‌رود .
پوشش جنگلي زيبا و وجود گونه هاي زيبا خزر آبي از ويژگيهاي اين منطقه به شمار مي رود . باتوجه به وجود جاده ماشين رو و نزديک به شهر ياسوج اين منطقه جز مناطق مناسب گردشگري است.
آبشار تامرادي:
در فاصله 50 كليومتري شهر ياسوج در مسير جاده گچساران تنگه معروف تامرداي واقع شده است از ويژگيهاي مهم اين تنگه در اوايل فصل بهار مشخص بودن حد مرز منطقه سردسير و گرمسير در فاصله جغرافيايي بسيار كوتاهي مي باشد وجود آبشار تا مرادي با ارتقاء بيش از 15 متري پوشش جنگلي زيبا و وجود گونه هاي زيبا خزر آبي از ويژگيهاي اين منطقه به شمار مي رود . باتوجه به وجود جاده ماشين رو و نزديك به شهر ياسوج اين منطقه جز مناطق خوب گردشگري مي باشد.
به گزارش خبرگزاري فارس از ياسوج، آبشار تنگ تامرادي كه از كوهستان‌هاي پيرامون روستا سرچشمه گرفته، جاذبه‌هاي زيبا و دلنشيني را براي مسافران و گردشگران داخلي و خارجي به وجود آورده است.
در اطراف اين آبشار زيبا درختان بلند و سر سبز بلوط، بنه ،سپيدار ،بيد و انواع گونه‌هاي گياهي وحشي ديده مي‌شود كه جلوه‌هاي خاصي از زيبايي طبيعت در اين دامنه شگفت انگيز نمايان مي‌شود.
برپايه اين گزارش ،چشمه بلوط عسلي ، يكي ديگر از جاذبه هاي گردشگري تنگ تامرادي است؛ اين چشمه در پايين دست خود، حوضچه‌هاي طبيعي زيبايي را به خود اختصاص داده است.
گفتني است در اطراف تنگ تامرادي، ارتفاعات سر به فلك كشيده‌اي وجود دارد كه در فصل زمستان پوشيده از برف است و دامنه‌هاي اين ارتفاعات در فصل بهار و تابستان با گل‌هاي رنگارنگ مزين شده است كه تابلويي زيبا از جلوه‌هاي خدادادي را در اين منطقه نمايان مي‌سازد
تاريخچه تنگ تامرادي :
تنگ تامرادي ، موقعيت استراتژيك بسيار مناسبي دارد و شهرت خود را مديون جنگ معروف به تنگ تامرادي است كه در اين نبرد ،عشاير بويراحمد، لشكر پياده تيمسار آريانا را شكست دادند.
استان کهگیلویه و بویر احمد، سرزمینی است که تاریخ از قدیمی‌ترین اعصار بر پهنه سبربلندش قلم زده و از خود یادگاری بر جای گذاشته است. از سی سخت تا آتشکده خیر آباد، از دژ سلیمان تا روستای تاریخی میمند و سرانجام تنگه تامرادی که مراد از جوانمردی‌ها و دلاوری‌های ایلات عشایر این مرز و بوم است.
این داستان از قیام تامرادی‌ها علیه حکومت مرکزی رضا شاه پهلوی در سال 1309 هجری شمسی ریشه می‌‌گیرد.
در آن سال به دنبال قیام عشایر علیه حکومت مرکزی رضا شاه، فوج عظیمی از ارتشی که تاکنون در جنگ‌های چریکی شرکت نکرده بود برای سرکوبی آنان از کرمانشاه راهی مناطق مختلف این استان شد. ارتش با رسیدن به تنگه بی‌محابا قدم به درون آن گذاشت غافل از اینکه تامرادی‌ها در انتظارشان نشسته‌اند و به محض ورود آنان راهشان را از پشت بستند (داخل این تنگه دایره مانند بوده، ورودی آن باریک و محوطه اندرونی آن باز و گشاد است). در نبردی که میان ارتش و تامرادی‌ها شکل گرفت، حدود 60 الی 70 نفر از سربازان کشته و تعدادی از بزرگان تامرادی جان باختند و از آن پس مردم منطقه به سبب رشادت‌های این طایفه، تنگه را تامرادی نام نهادند.
پس از پایان جنگ، ارتش، جنازه‌های کشته شدگانش را در روستای پایین تر از تنگه به نام «کوپن» دفن کرد که هنوز هم قبر ارتشیان به همراه بنای یادبودی که پیش از انقلاب در آن محل احداث کردند به چشم مي خورد .
كارگروه برنامه ريزي و تحقيق :
احمدي
![آپارات](https://radepagroup.com/wp-content/uploads/2019/09/icon-color-black@16px.png"){kind=icon}