برنامه طبیعتگردی خوزستان و لرستان

گزارش سفر نوروزی به خوزستان و لرستان
باشگاه کوهنوردی ردپا

روز اول: حرکت به سوی خوزستان
در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۴۰۳، با چهار ماشین ساعت ۷:۱۰ سفر خود را از  میدان معلم شیراز به مقصد خوزستان آغاز کردیم. دو ماشین دیگر در نیمه راه به ما ملحق شدند. در طول مسیر، توقف‌های کوتاهی، از جمله توقف در روستای کوپن داشتیم. 
ساعت ۱۲:۳۰ به شهر بهبهان رسیدیم و ناهار در رستورانی به نام “لذیذ” صرف شد. ساعت ۱۴ دوباره به راه افتادیم و ساعت ۱۵:۴۵ توقف کوتاهی در رامهرمز داشتیم.
در ساعت ۱۹:۰۵ به دزفول، مقصد نهایی روز اول، رسیدیم و در ویلای محل اقامت‌مان ساکن شدیم. شب اول با صرف شام در ساعت ۲۳:۳۰ به پایان رسید.

روز دوم: طبیعت‌گردی در کول چپ
روز دوم پس از صرف صبحانه در ساعت ۷:۱۵، راهی منطقه‌ای در قلب رشته‌کوه‌های زاگرس شدیم. 
ساعت ۹:۱۰ به کول چپ رسیدیم؛
مکانی که با عبور از جاده‌ای خاکی و پیچ‌وخم‌های کوهستانی، به مناظر طبیعی بی‌نظیر همچون آبشارها، صخره‌های مرتفع، حوضچه‌های زلال و درختان بلوط می‌رسید. 
مسیر ما به دوراهی مهمی رسید؛ یکی به سوی آبشارها و دیگری به سمت خانه‌ی بومگردی (سمت چپ جاده)، که هر کدام تجربه‌ای متفاوت و خاطره‌انگیز برایمان به ارمغان می اوردند. 
کول چپ، با طبیعت بکر خود، یکی از گوهرهای زاگرس به شمار می‌رود. این منطقه با ۴۰ هزار درخت انار، بوته‌های “مورد”، و زیستگاه گونه‌های نادری چون سمندر لرستانی، شکوه طبیعت و تنوع زیستی را نمایان می‌کند. همچنین آثار تاریخی‌ای همچون آسیاب‌های آبی و نشانه‌هایی از زندگی غارنشینی در این منطقه قابل مشاهده‌اند. 
نام کول چپ از واژه لری “کول” به معنای دره‌ای عمیق و کوهستانی گرفته شده است، و روایت‌ها حاکی از آن است که “چپ شدن” کوه در اثر ریزش طبیعی، این نام را به منطقه بخشیده است. 
ساعت ۱۳:۱۵ پس از بازگشت از مسیر آبشارها، برای صرف نهار راهی خانه‌ی بومگردی شدیم. مسیر ترکیبی از پیمایش و سوار بر نیسان طی شد تا به خانه‌ی بومگردی رسیدیم؛ جایی که با پذیرایی خانواده عشایری و تجربه سبک زندگی ساده و پرمهر آن‌ها، بخشی از روز را گذراندیم؛ ساعت ۱۷:۰۰ از میزبان خداحافظی کردیم و با پیمایشی یک ساعته و عبور از جاده‌ی خاکی به مسیر دوراهی یعنی همانجایی که ماشین ها را پارک کرده بودیم، رسیدیم. و در ساعت ۱۹:۳۰ به ویلای محل اقامت‌مان بازگشتیم. این روز، ترکیبی از ماجراجویی، لمس طبیعت بکر، و آشنایی با فرهنگ محلی بود که در خاطره ما ماندگار شد. 
بهترین زمان سفر به کول چپ اواخر زمستان و فصل بهار است. در این زمان، آبشارها در اوج زیبایی خود هستند و طراوت هوا و مناظر سبز، تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خلق می‌کنند. این فصل همچنین زمان مناسبی برای مشاهده تنوع زیستی منطقه، از جمله سمندر لرستانی است که جلوه‌ای بی‌نظیر به سفرتان می‌بخشد.

روز سوم: باران و جزیره افسانه ای
۳۰ اسفند ۱۴۰۳، روز سوم سفر با بارانی دلنشین و هوایی طراوت‌بخش آغاز شد. پس از صرف صبحانه در ساعت ۷:۳۰، به سوی سد دز و جزیره شهیون حرکت کردیم. ساعت ۱۰:۰۰ به روستای پامنار رسیدیم و با عبور از جاده‌ای خاکی به سد دز رسیدیم. 
سد دز، این شاهکار مهندسی، یکی از بلندترین سدهای بتنی جهان است که در میان کوه‌های زاگرس واقع شده و چشم‌اندازش منحصربه‌فرد است.
سپس با قایق‌ به جزیره افسانه‌ای شهیون رفتیم؛ جایی که طبیعت بکرش چون یاقوتی در نگین انگشتری می‌درخشید. 
در جزیره، لحظه تحویل سال ۴۰۴ با چیدن سفره هفت‌سین توسط اعضای گروه جشن گرفته شد. ساعت ۱۴:۳۰ از جزیره بازگشتیم؛ بارش شدید باران منجر به قطع برق منطقه شده بود. در این حال‌وهوا برای صرف نهار به خانه‌ای ساده و دلنشین در روستای پاقلعه رفتیم. میزبان با محبت و سادگی خود از ما پذیرایی کرد. 
این روستا و روستاهای اطراف آن، با جذب گردشگران، نقش مهمی در رونق اقتصادی منطقه ایفا می‌کنند. بازدیدهای بیشتر از این مناطق، باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی می‌شود که از طریق میزبانی از گردشگران و فروش صنایع دستی‌ای مانند “کپو”، کسب درآمد می‌کنند. 
پس از بازگشت از جزیره در ساعت ۱۹:۳۰، به‌منظور بازدید از چوقابافان وارد کوچه‌ای شدیم که تاریخ و هنر در آن نفس می‌کشید. به‌طور خوشایند و اتفاقی، ابتدا چشمان‌مان به کارگاه سنتی سمنوپزی روشن شد. این توفیق نصیب‌مان شد که پیش از بازدید از قمش چوقابافان، نگاهی به این هنر دیرینه بیندازیم. 
قمش چوقابافان که به قمش تاریخی مومنان هم معروف است، قنات یا کاریزی باستانی است که شاهکاری از نبوغ گذشتگان به شمار می‌رود و قدمتی چند صد ساله دارد. 
در پایان این روز فراموش‌نشدنی، پس از گشت و گذار و بازدیدها، ساعت ۲۱:۰۰ به ویلا بازگشتیم. با تهیه غذا از فست‌فود لیمو و صرف شام، شب همانند پرده‌ای مخملی بر صحنه‌ی روز فرو افتاد و ویلا برایمان در سکوت، قصه‌ی خستگی یک‌روز پر فعالیت را به آرامش خواب سپرد.

روز چهارم: بازدیدهای تاریخی و
بازگشت به شیراز
۱ فروردین ۱۴۰۴ روز پایانی سفر؛
ساعت ۶:۰۰ صبح، پس از صرف صبحانه آماده حرکت شدیم. ساعت ۹:۰۰ به شهر جندی‌شاپور رسیدیم و از آرامگاه یعقوب لیث صفاری بازدید کردیم. یعقوب لیث، قهرمان ملی ایران، با شجاعت و اراده خود نقش مهمی در احیای زبان فارسی و حفاظت از هویت ایرانی داشت. وی که بنیان‌گذار سلسله صفاریان بود، زبان فارسی را زبان رسمی حکومت خود اعلام کرد و استقلال فرهنگی ایران را در یکی از دشوارترین دوران‌ها حفظ کرد. 
ساعت ۱۱:۰۰ به شوشتر رسیدیم و از سازه‌های آبی تاریخی این شهر بازدید کردیم؛ این شاهکار مهندسی، با بهره‌گیری از آب رودخانه گرگر، آسیاب‌ها، بندها و کانال‌هایی شگفت‌انگیز ساخته است که نه‌تنها نیازهای کشاورزی و صنعتی را برآورده می‌کردند، بلکه زندگی شهری را رونق می‌بخشیدند. آسیاب‌های آبی، با نیروی آب به حرکت درآمده و غلات را به آرد تبدیل می‌کردند؛ گویی این سازه‌ها، نفس‌های زمین را به آهنگی موزون بدل کرده بودند. 
حوالی ۱۳:۰۰ مجدد مسیر جاده را از سر گرفتیم و ساعت ۱۵:۰۰ به رامهرمز رسیدیم و در منزل پدری یکی از همنوردان، نهار دلنشینی صرف کردیم. 
ساعت ۱۷:۰۰ با خداحافظی از میزبانان، مسیر بازگشت به شیراز را در پیش گرفتیم. عبور از روستای نفت سفید و تماشای شعله‌های همیشگی آن، پایانی نمادین برای این سفر بود. ساعت ۰۰:۳۰ به میدان معلم شیراز رسیدیم و این ماجراجویی چهارروزه، با خاطراتی ماندگار به پایان رسید.

نکات کوهنوردی و طبیعت‌گردی
تجهیزات پیشنهادی:کفش کوهنوردی، لباس مناسب فصل، کوله‌پشتی سبک و بطری آب.

بهترین زمان سفر:اواخر زمستان و فصل بهار برای لذت بردن از طبیعت و تنوع زیستی.

سطح دشواری:مسیرهای کول چپ و جزیره شهیون مناسب برای تمامی گروه‌ها، با وجود چالش‌هایی مانند پیچ‌وخم‌های کوهستانی و جاده‌های خاکی.

گزارش از: فاطمه لشکری