16 خرداد،آغاز هفته محيط‌ زيست

“پيش به سوي اقتصاد كم كربن”

امروزه اهميت توجه به محيط زيست همزمان رو به اتمام بودن منابع ماده و انرژي، حجم فراوان زائدات توليدي و پتانسيل انتشار آلودگي به محيط از يک سو و لبريز شدن ظرفيت محيط جهت پذيرش، هضم و پالايش طبيعي اين زائدات از سوي ديگر بيش از پيش احساس مي شود.
بر اساس تعريفي از محيط زيست؛ محيط زيست عبارت است از محيطي كه فرايند حيات را فرا گرفته و با آن دركنش متقابل است. محيط زيست از طبيعت، جوامع استانـي و نيـز فضاهايـي كـه بـا فكـر انسان ساخته شده اند تشكيل شده

و كل فضاي زيستي كره زمين يعني بيوسفر را فرا مي گيرد. توسعه با مفهوم استفاده از حداكثر منابع طبيعي جهت دست يابي به هدف در قرن اخير با كمك فناوريهاي نوين و با اتكا به منابع طبيعي ارزان قيمت به پيشرفت هاي شگرفي نايل آمده است، اما متاسفانه اين دستاوردها در برخي از موارد باعث اختلال و مشكلات محيط زيستي گرديده است و پيامدهاي مختلفي از قبيل فرسايش خاك، كاهش تنوع زيستي، تغيير اقليم و آلودگي آب، خاك، هوا و صوت و … را در برداشته است. اين نکته مهم ارتباط سه گانه انسان، محيط زيست و توسعه پايدار را به عنوان پيوندي شاخص در دستور کار حرکت مستمر به سوي آينده قرار مي دهد.
روز جهاني محيط زيست که هر سال پنجم ژوئن (16 خرداد) در سراسر جهان برگزار مي شود. در اين روز در سال 1972 كنفرانس سازمان ملل درباره محيط‌زيست و انسان در شهر استكهلم پايتخت سوئد با شركت مقامات و نمايندگان اكثر كشورهاي جهان تشكيل شد. كنفرانس مذكور در پايان اجلاس دوازده روزه خود مبادرت به انتشار يك بيانيه يا اعلاميه اصولي و يك طرح عملياتي يا اجرايي نمود كه به عنوان اسناد كنفرانس جهاني محيط‌زيست تلقي مي‌شود. همزمان با برپايي اين كنفرانس مجمع عمومي سازمان ملل قطعنامه‌اي را تصويب كرد كه منجر به تشكيل UNEP (برنامه محيط زيست سازمان ملل) شد.
روز افتتاح اين كنفرانس به عنوان روز جهاني محيط ‌زيست تعيين گرديده‌ است. روز جهاني محيط زيست يکي از ابزارهاي مهم برنامه زيست محيطي سازمان ملل متحد در ايجاد آگاهي عموم مردم جهان نسبت به شرايط محيط زيست و توجه به تخريب‌ها و نتايج آن بر زندگي و سلامت انسان است.
بهره برداريهاي متعدد و بي رويه انسان از طبيعت امروزه از هر دوره ديگر آشکارتر به چشم مي آيد. محيط زيست همواره دستخوش تغييرات و تخريب بوده و اين تغييرات با گذشت زمان و افزايش جمعيت و شکل گيري کلان شهرها اشکال پيچيده تري را به خود گرفته است.
در سالهاي اخير پيشرفت سريع فن آوري و عدم توجه کافي به مسائل محيط زيستي مرتبط با آن و استفاده بي رويه و غير اصولي از منابع طبيعي، پيامدها ناگواري را موجب شده است که جبران آنها در برخي شرايط مشکل و گاه غير ممکن گرديده است. تخريب زيستگاههاي طبيعي و افزايش آلودگيهاي آب، خاک و هوا از آن جمله است.
سازمان ملل همه ساله و با طرح يک شعار خاص روز جهاني محيط زيست در سطح جهان مطرح مي کنند و کشورهاي مختلف نيز با توجه به سياستهاي ملي و بومي خود به طرح آن در ابعاد مختلف بهره برداري بهينه از طبيعت و منابع طبيعي زمين مي پردازند.
سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان نماينده دولت در اين زمينه خاص، در سالهاي مختلف از بدو تاسيس تا کنون اقدامات زيادي از وضع قوانين حفاظت محيط زيست تا کارهاي اجرايي و نظارتي انجام داد است. امسال اين روز با شعار “به سوي اقتصاد کم کربن” و با هدف مسئوليت‌پذيري دربرابر پديده تغييرات آب و هوايي برگزار مي شود.
برنامه زيست محيطي سازمان ملل متحد طي اطلاعيه هاي منتشر شده اعلام کرده است که با توجه به ضرورت توجه به معضل انتشار گازهاي گلخانه اي و افزايش روند گرم شدن زمين با شعار “عادت را رها کنيد! به سوي يک اقتصاد کم کربن” از تمام مسئولان، مردم کشورها و کمپاني‌ها و اجتماعات مختلف تقاضا دارد با تمرکز بر اين موضوع توجه خود را بر روشهاي کاهش کربن در محيط و اعمال اين روشها متمرکز کنند.
اين شعار علاوه بر شرکتهاي اقتصادي و صنعتي و خدماتي شامل مسائل مرتبط با سبک زندگي و نگرشهاي موجود در مصرف نيز هست که مسائل مهمي را نظير استفاده از انرژي‌هاي کارآمدتر، جايگزيني منابع سوخت غيرفسيلي، حفاظت از جنگل و درخت و به طور کلي مصرف کالاهاي توليدشده با روشهاي دوستدار طبيعت در برمي‌گيرد.
صنعت گردشگري مسئول توليد 5 تا 6 درصد از کل کربن‌هاي توليد شده در جهان است.
مراسم اصلي روز جهاني محيط زيست امسال 5 ژوئن 2008 با هدف جلب توجه عموم مردم جهان به مهمترين معضلات و خطرهاي زيست محيطي در شهر ولينگتون نيوزيلند و به ميزباني سازمان ملل متحد برگزار مي شود. برگزاري مراسم روز جهاني محيط زيست يكي از اصولي است كه از طريق آن، سازمان ملل افكار عمومي را نسبت به محيط زيست برانگيخته و توجه و فعاليت‌هاي سياسي را گسترش مي‌دهد.
برنامه‌هاي روز جهاني محيط زيست
برگزاري مراسم روز جهاني محيط زيست يكي از اصولي است كه از طريق آن، سازمان ملل افكار عمومي را نسبت به محيط زيست برانگيخته و توجه و فعاليت‌هاي سياسي را گسترش مي‌دهد. دستور كار اين روز جلب توجه مردم به مسايل زيست محيطي، توانمند ساختن مردم، ارتقاي طرز تفكر جوامع محوري براي تغيير ايده‌ها و افكار به سوي مسايل زيست محيطي است.
روز جهاني محيط زيست متعلق به مردم و شامل فعاليتهاي مختلفي از قبيل راهپيمايي‌هاي خياباني، همايش‌هاي دوچرخه سوراي، كنسرتهاي سبز، مسابقات نقاشي و مقاله نويسي و پوستر در مدارس، درختكاري، و برنامه هاي بازيافت و پاكسازي مي باشد. ضمن اينكه در بسياري از كشورها، اين رويداد سالانه براي ارتقاي توجه و فعاليتهاي مردم انجام مي گيرد و روساي كشورها، نخست وزيران و وزراي محيط زيست بيانيه‌هايي را ارسال مي‌كنند كه نشان دهنده توجه آنها به كره زمين است.
هفته محيط زيست در ايران
هفته محيط زيست از 16 تا 22 خردادماه برگزار مي‌شود.
شعار ملي هفته محيط زيست:
“محيط زيست سالم، بستر نوآوري و شكوفايي”