خطرات در کوهستان به عواملی گویند که جان و سلامت انسان را درمعرض خطر قرار دهد و کوهستان همیشه پر خطر میباشد مخصوصا موقع برگشت .
خطرات کوهستان به دو قسمت تقسیم میگردد:
۱- خطراتی که بدون دخالت انسان میباشد مانند زلزله و رانش – خراب شدن وسایلی که قبلا به دقت کنترل شده – ریزشها و صاعقه با رعایت تمام نکات ایمنی که این نوع خطرات را مانند خطرات داخل شهر باید پذیرفت .
۲- خطراتی که به علت عدم رعایت مسائل ایمنی بوجود می آید و جالب اینکه اکثر تلفات کوهستان از این دسته میباشد که این نیز خود به دو دسته تقسیم میشود:
الف) خطراتی که اشخاص دیگر بوجود می آورند که باز در این موارد چون فکر این خطرات نشده معمولا تلفاتی نیز به دنبال دارد.
ب) خطراتی که خود انسان با علم آن خطر و توجه نکردن به آن و یا بدون علم برای انسان بوجود می آید. که بحث ما بیشتر در این مورد میباشد.
سقوط :
سقوط یکی از خطرات مهمی است که همیشه در کمین کوهنوردان است بعضی در نتیجه رعایت ننمودن مسائلی مانند عدم استفاده از وسایل سنگ نوردی و یخ نوردی و یا نداشتن آگاهی کامل از این نوع وسایل سقوط نموده و بعضی در فصولی که برف و یخ در منطقه وجود دارد روی آن سر خورده و سقوط می نمایند.
بهمن:
حرکت توده ای از برف از روی شیب به سمت پایین را گویند. بهمن یکی از پرخطر ترین حوادث موجود در کوهنوردی است
سیل:
حرکت آب همراه گل و لای در اثر ریزش باران شدید یا شکسته شدن سد و یا آب شدن سریع برف را گویند
جهت دور بودن از حادثه سیل باید مسیر ها را از روی یال ها انتخاب نمود و با توجه به هوای قسمت های بالایی رودخانه حرکت نمود. یا در بعضی از فصول که احتمال باران بصورت رگبار میباشد به داخل دره هایی که راه فرار ندارد نروید
ارتفاع زدگی :
نوعی بیماری که به علت عدم هماهنگی بدن با ارتفاع رخ داده و باعث تهوع ، سردرد ، بیهوشی و در انتها مرگ میباشد.
جهت این مشکل نیز باید در پیش برنامه ها به مرور بدن را با ارتفاع عادت داد و در صعود اصلی به تدریج ارتفاع گرفت و جهت هم هوایی به بالا و پایین رفت
سرما زدگی:
در اثر سرمای زیاد تر از حد که وسایل نتواند جلوی سرما را بگیرد و در نتیجه عضو مورد نظر یخ زده و بستگی به سرما سلول های آن آسیب ببیند.جهت جلوگیری از این حادثه باید لباس و وسایل در حد آن برنامه را همراه داشته و استفاده نمود و مایعات به اندازه نیاز نوشید ولباس و کفش تنگ به تن ننمود و …
صاعقه:وقتی بار الکتریکی انباشته شده در ابرها تخلیه شده و به صورت یک قوس الکتریکی به زمین برخورد کند ؛ صاعقه اتفاق می افتد
صاعقه یکی از خطرناک ترین حوادث کوهستان میباشد چون پیش بینی آن بسیار سخت و بعضی مواقع غیر قابل پیش بینی میباشد
توضیح : در آسمان و بین خود ابرها نیز قوس های الکتریکی ایجاد می شود اما این نوع از صاعقه بیشتر مورد توجه صنایع و ورزشها هوایی است و در کوهنوردی اهمیت خاصی ندارد.
صاعقه چگونه رخ می دهد؟
ـــــــــ هنگام طوفان یا حرکت بادهای بزرگ ، بار الکتریکی زیادی در ابرها ذخیره می شود و به اصطلاح ابرها باردار می شوند. بدین ترتیب ابر تبدیل به یک منبع انرژی بسیار عظیم می شود که بر فراز آسمان در حرکت است . این ذخیره انرژی آنقدر ادامه پیدا می کند تا ابر از انرژی الکتریکی اشباع شده و در اولین فرصت ممکن و نزدیک ترین فاصله به ابر(معمولا ارتفاعات) انرژی خود را تخلیه می کند . معمولا بهترین محل برای این تخلیه زمین است زیرا زمین آنقدر بزرگ است که هرگز از الکتریسیته اشباع نمی شود . بنابراین ابر ابتدا هوای اطراف خود را با ” یونیزه ” کردن مستعد عبور جریان برق کرده ، سپس انرژی خود را از میان هوای یونیزه شده عبور داده و در زمین تخلیه می کند. اما مقدار انرژی تخلیه شده ، سرعت تخلیه و اثرات آن چقدر است؟
ـــــــــ صاعقه یکی از قدرتمندترین ، خطرناکترین و عجیب ترین پدیده های طبیعی است . پدیده ای با میلیاردها ” ولت ” انرژی و اثراتی متعدد و باورنکردنی مانند تولید هزاران درجه حرارت ، تولید گازهای مسموم ، ایجاد امواج نیرومند و …
صاعقه چه مشخصاتی دارد ؟
ــــــــ صاعقه ویژگی های منحصر به فردی دارد که آنها را در هیچ رخداد طبیعی دیگری نمی توان یافت . ویژگی هایی که عمدتا از الکتریسیته خاص صاعقه نشات می گیرند .