برنامه صعود به قله قلات ساردویه و بازدید از اماکن تاریخی و گردشگری شهر داراب

تاریخ برگزاری:۲۷ و ۲۸ آبانماه ۱۴۰۰

منطقه:داراب و روستای مروارید

تعداد اعضای شرکت کننده :۱۰ نفر

“چو دیوار شهر اندر آورد گِرد

ورا نام کردند دارابگرد”

شهرستان داراب به قدمتی چند هزار ساله در جنوب شرقی استان فارس به وسعت ۶۵۴۱ کیلومتر مربع واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۱۸۰ متر و فاصله آن تا شیراز ۲۵۴ کیلومتر می باشد. این شهرستان که دارای روستاهای فراوان است از شمال به شهرستانهای نی ریز و استهبان از شرق به هرمزگان از جنوب به لار و زرین دشت و از غرب به فسا محدود شده است. داراب با دارا بودن اماکن زیبای تاریخی از قبیل شهر باستانی دارابگرد، مسجد سنگی، مسجد جامع داراب، نقش شاپور و نیز طبیعت چهارفصل و جاذبه های طبیعی مناسب برای گردشگران و طبیعت دوستان می باشد

گزارش روز اول پنج شنبه ۲۷ آبان ماه ۱۴۰۰ بازدید از اماکن تاریخی دارابگرد، مسجد سنگی و مسجد جامع:

طبق برنامه اعلام شده صبح روز پنج شنبه ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه در میدان معلم جمع شدیم و پس از تب سنجی و رعایت پروتکل های بهداشتی با ۳ ماشین شخصی شیراز را به مقصد داراب ترک نمودیم.

در بین راه در امامزاده اسماعیل توقف کوتاهی داشتیم و سپس در ساعت ۱۳ در رستورانی در زرجان محلی قبل از شهرستان فسا برای صرف نهار ۴۵ دقیقه توقف کردیم.

در نهایت در ساعت ۱۵ و ۱۵ دقیقه به شهر باستانی دارابگرد رسیدیم که یکی از همنوردان با در ابتدای شهر به گروه اضافه شدند.

در ابتدا با ورود به شهر تاریخی دارابگرد جناب آقای دکتر مهرابی در خصوص این شهر توضیحاتی ارائه دادند که جالب توجه بود.

این شهر یکی از قدیمی ترین مناطق ایران و جهان محسوب می‌شود که قدمت آن به هزاره ۵ و ۶ قبل از میلاد می رسد. این مکان در ۷ کیلومتری جنوب داراب و مجاورت روستای جمسی واقع شده و بنابر روایات، اوایل عصر هخامنشیان توسط دارای اکبر یا داریوش بزرگ ایجاد شده است. بعد از زمان اشکانیان اردشیر بابکان بر شهر تسلط می یابد و سلسله ساسانی را تاسیس می نماید. از این جهت دارابگرد نخستین مقر حکومتی ساسانیان بوده است. که آثاری از کاخ اردشیر نیز در این شهر یافت شده است. این شهر کهن بر اساس معماری خاص آن دوران به صورت مدور بنا شده شعاع دایره شهر برابر با ۱۰۲۰ متر و دارای مساحت بیش از ۳۲ کیلومترمربع بوده است. پیرامون این شهر دیوار عظیمی از گل و سنگ ساخته شده که در قدیم ارتفاع آن به بیش از ۱۰ متر می رسیده و دارای ۴ دروازه بوده است. در پشت دیوار خندق بزرگی برای حفاظت از شهر وجود داشت. در وسط شهر کوهی نمکی وجود دارد که قصر اصلی حاکم شهر روی آن بنا شده است.

وجود خورده سفال های فراوان که عمدتا رنگین بودند نشان دهنده وجود جامعه ای با مدنیت پیشرفته در این منطقه بوده است. همچنین در عهدنامه صلح میان حسن بن علی و معاویه تنها خراج این شهر به امام حسن ع واگذار شده که این مسئله از اهمیت این شهر در آن روزگار خبر دارد.

پس از بازدید از دارابگرد به اتفاق همنوردان در ساعت ۱۶ به سمت دیگر آثار باستانی شهر داراب، مسجد سنگی حرکت کردیم که در ۶ کیلومتری جنوب شرقی داراب واقع بود. این مسجد در دل صخره تراشیده و کنده شده بود. براساس توضیحات آقای دکتر مهرابی احتمال دارد در ابتدا معبد مهرپرستان آریایی بوده و در دوران ساسانی به آتشکده تبدیل و به نام آتشکده آذرخش مشهور می شود. در نهایت در دوران اتابکان فارس با ساختن محرابی در ضلع جنوبی به مسجد تبدیل می شود. نقشه مسجد به  صورت چلیپا و صلیبی شکل که دو سالن عمود بر هم داشت و راهروها و سقف مدور کوتاه و طاق دار دورتادور آن مشاهده می شدند. قسمتی از سقف این سازه شگفت انگیز باز بود و در زیر آن حوض کم عمقی وجود داشت. در نزدیکی این بنا، آسیابی در دل کوه وجود داشت که دارای دو تنوره بزرگ سنگی بالای کوه بود که از راه آنها آب وارد آسیاب می شده است. در سردر آسیاب کتیبه ای به خط کوفی مشاهده می شد که برگرفته از آیات قرآنی بودند.

بعد از بازدید ۴۵ دقیقه ای از این مکان به اتفاق به سمت داراب حرکت کردیم. و حدود ساعت ۱۷.۳۰ به مسجد جامع داراب در مرکز شهر رسیدیم.

با توجه به توضیحات آقای دکتر مهرابی تنها مسجدی در دنیاست که چهار مناره دارد و این مناره های آجری و قطور که هر کدام طرح متفاوتی داشتند به صورت مدور نبوده و حالت یازده ضلعی متساوی الاضلاع دارند و در بخش هایی از آن آیات قرآن به خط کوفی نگاشته شده است. بنای اولیه این مسجد را در اواخر دوره سلجوقی ساخته اند. بزرگترین بخش این مسجد شبستان مرکزی آن است که در اطراف آن ایوان هایی وسیع وجود داشت که به وسیله راهروها به هم مرتبط بودند.

بعد از بازدید در ساعت ۱۸ برای استراحت و صرف شام به اتفاق گروه به منزل مادر آقای دکتر مهرابی رفتیم که با مهمان نوازی خود روحیه مضاعفی به تمامی اعضای گروه دادند.

گزارش روز دوم جمعه ۲۸ آبان ماه ۱۴۰۰ صعود به بلندترین قله داراب و شرق فارس، قله قلات ساردویه با ارتفاع ۳۱۳۲ متر:

تعداد اعضای شرکت کننده باشگاه ردپا: ۱۰ تفر
تعداد اعضای شرکت کننده باشگاه آذرخش داراب : ۶ نفر

مسافت پیمایش شده: ۱۴.۵ کیلومتر

طبق برنامه ریزی انجام شده توسط سرپرست گروه، ساعت ۴ صبح با خودروهای شخصی برای فتح قله به راه افتادیم. در راه اعضای باشگاه کوهنوردی آذرخش داراب به سرپرستی جناب آقای محمدرضا رزازیان به ما پیوستند.

مسیر دسترسی به کوه از روستای مروارید است که در ۳۴ کیلومتری داراب قرار دارد . مسیر رسیدن به روستا دارای جاده ای زیبا و چشم نواز و همچنین پیچ در پیچ با شیبی به سمت ارتفاعات بود.

در ساعت ۵ صبح به روستا رسیدیم و با راهنمایی آقای رزازیان ۷ کیلومتر در جاده خاکی در مسیری که تماما باغ های انجیر بش یا دیمی وجود داشت با ماشین به سمت دامنه کوه حرکت کردیم. بعد از ۴۵ دقیقه رانندگی در محل مورد نظر در یکی از باغ های انجیر ماشین ها را پارک کردند. ارتفاع محل شروع پیمایش از سطح دریا ۲۱۱۸ متر محاسبه شد.

در ساعت ۶:۱۰ دقیقه صبح بعد از معارفه اعضای هر دو گروه و انجام نرمش، پیمایش را شروع کردیم. مسیر دامنه و کوه با هوای سرد و دلپذیری همراه بود که با مه گرفتگی صبح گاهی و قله های محصور در ابر جلوه ای زیبا و دلچسبی به این منطقه داده بود.

در مسیر پوشش های گیاهی متنوعی از قبیل درخت های بادام، گردو، ارژن، درخت اِفدِرا، درخت شن(پلاخور)، گل ماهور(خرگوشک)، مرزه بختیاری، شَنگار شرقی، گون وجود داشت.

سپس در ساعت ۸ برای صرف صبحانه توقف ۵۰ دقیقه ای داشتیم در ادامه پیمایش و گذر از مسیر تنگه، به دشتی رسیدیم که سراسر پوشیده از بوته های گل های محمدی بود و باغبانهای محلی مشغول رسیدگی به بوته ها بودند. بعد از گذر از این طبیعت زیبا به مسیری رسیدیم که شیبی نسبتا زیاد همراه با ریزال بود که کمی به سختی مسیر افزوده بود و سرعت پیمایش را کند کرده بود.

در نهایت با توقف های کوتاهی که در مسیر داشتیم و پس از گذر از یال در نهایت در ساعت ۱۱.۳۰ دقیقه به یاد دلیر مردان و شیرزنان سرزمینمان با سرود ای ایران قله قلات ساردویه را فتح کردیم. مسافت طی شده برای صعود ۷/۲۸ کیلومتر محاسبه شد.

با توجه به توضیحات آقای مهرابی این قله تا دهه ۷۰ شناخته شده نبوده و از سال‌های ۷۴ به بعد متوجه شده اند که بلندترین قله شرق استان فارس است. این منطقه در زمستان دارای یخچال های طبیعی پر برف است که تا اوایل تیرماه برف را در خود نگه می دارند.

در آخر بعد از گرفتن عکس در ساعت ۱۱ شروع به فرود کرده و همان مسیر صعود را به سمت پایین طی کردیم.

در ساعت حدود ۲ بعدازظهر در مسیر فرود از اعضای باشگاه بسیار عالی و پرانرژی آذرخش داراب خداحافظی کردیم و ساعت ۳ و نیم به محل پارک خودروها رسیدیم. بعد از سرد کردن به سمت داراب به راه افتادیم. در ساعت حدود ۱۷ در داراب برای صرف غذا توقف کردیم و ساعت ۱۸.۵۰ دقیقه به سمت شیراز حرکت کردیم و حدود ساعت ۱۰ و نیم در میدان معلم سفر ما به پایان رسید.

در پایان با سپاس فراوان از باشگاه کوهنوردی آذرخش داراب که در این برنامه ما را همراهی نمودند.

✍️ گزارش : زهرا هاشمی نسب