در شرایط سخت انسان تا چه حد توانایی دارد

تا کجا می‌شود سرما را تحمل کرد؟

 اگر خاستگاه انسان‌ها به جای آفریقا، قطب شمال بود؛ این موجود دو پا خیلی راحت می‌توانست دماهای پایین‌تر را هم تحمل کند؛ اما چه کنیم که بدن انسان بعد از گذشت این چندصدهزار سال، هنوز هم به گرمای آفریقا عادت دارد. انسان یک موجود خونگرم است، یعنی برای آنکه فعالیت‌‌های زیستی بدن بدون مشکل انجام شود، دمای بدن باید حدود ۵/۳۷ درجه سانتیگراد باقی بماند. اما وقتی در محیط سردی قرار بگیریم، بدن شروع به لرزیدن می‌کند و جریان خون به نقاط انتهایی رگ‌ها قطع می‌شود.اگر دمای درونی بدن ۲ درجه سانتیگراد پایین‌تر بیاید، سرمازدگی به سراغ آدم می‌آید؛ سطح هشیاری کاهش یافته و ضربان قلب ضعیف می‌شود تا وقتی دمای درون بدن به ۲۴ درجه سانتیگراد برسد که قلب از کار می‌افتد و انسان می‌میرد.

 البته رکورد تحمل سرما مربوط به خانمی به نام آنا بگنهام است که ۸۰ دقیقه در مخلوطی از آب و یخ گیر کرده بود و دمای بدنش تا ۷/۱۳ درجه سانتیگراد افت کرده بود. اما شانس با او همراه بود که به رغم آنکه تنفس و ضربان قلبش در این دمای بسیار پایین قطع شده بود، اما مغز او هم به حداقل فعالیت رسیده بود و از آنجا که به اکسیژن زیادی نیاز نداشت، توانست دوام بیاورد و زنده بماند.

تا چه ارتفاعی می‌توان نفس کشید؟

هر چه از سطح زمین ارتفاع می‌گیریم، فشار هوا هم کمتر می‌شود و کار اکسیژن‌رسانی سیستم تنفس هم سخت‌تر. نسبت به سطح مغز انسان اکسیژن درون بدن بسیار حساس است، بنابراین با کاهش فشار هوا، سردرد و سرگیجه هم شروع می‌شود. با حضور طولانی در ارتفاع بالای ۵۰۰۰ متر، بافت ماهیچه‌ای رو به زوال می‌رود و احتمال جمع شدن مایعات درون شش‌ها و مغزها افزایش می‌یابد که می‌تواند کشنده باشد. در ارتفاع بالاتر از ۷۵۰۰ متر، افت اکسیژن آن قدر شدید است که فرد هشیاری خود را از دست می‌دهد و حتی ممکن است منجر به مرگ شود.

به همین دلیل است که کوهنوردان برای صعود به ارتفاع‌های بالاتر، خود را برای مقابله با فشار پایین آماده می‌کنند و بیشتر از کپسول اکسیژن استفاده می‌نمایند. اما افراد بسیار کمی هستند که توانسته‌اند بدون استفاده از کپسول اکسیژن به قله اورست صعود کنند. ارتفاع اورست ۸۸۴۸ متر است و بابو چیری، با ۲۱ ساعت ماندن در قله اورست، آ ن هم بدون کپسول اکسیژن در این مورد رکورددار است. به نظر می‌رسد حد نهایی صعود بدون کپسول اکسیژن ارتفاع ۹۰۰۰ متری بالای سطح دریا باشد.

بدون آب و غذا هم می‌شود زنده ماند؟

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر مصرف روزانه آب و غذا قطع شود، آدم تا جایی که ذخیره چربی، کربوهیدرات و پروتئین داشته باشد، می‌تواند به زندگی ادامه دهد؛ اما این درست نیست! چون برای مصرف چربی نیاز به ویتامین هست و این ویتامین جز از راه غذا به بدن نمی‌رسد! بنابراین یک آدم چاق فقط برای یکی دو هفته می‌تواند زنده بماند و بعد در حالی که هنوز چاق است، می‌میرد!

تنها چند روز آب نیاشامیدن هم کافی است تا فرد بمیرد! اما اگر فقط آب و ویتامین به بدن برسد و هیچ غذای دیگری خورده نشود، می‌توان تا یک سال هم زنده ماند. در روزگاران قدیم از همین روش برای رژیم غذایی استفاده می‌شد که البته به دلیل عوارض جانبی متعدد، این روش منسوخ شد.

تا چه مدت می‌شود نخوابید؟

بدن انسان نیازهای فراوانی دارد که عدم تامین آنها به مرگ منجر می‌شود. یکی از آنها خوابیدن است که برای زنده ماندن ضروری است، اما آیا می‌دانستید بی‌خوابی زودتر از بی‌غذایی باعث مرگ انسان می‌شود!؟ فکر می‌کنید رکورددار بیدار ماندن چه کسی است و برای چه مدت بیدار مانده است؟

چنان که نیو ساینتیست منتشر کرده،‌ رندی گاردنر، پسر ۱۷ ساله اهل سن دیه‌گو، در روز ۲۸ دسامبر ۱۹۶۳ ساعت ۶ صبح از خواب بیدار شده و تا صبح روز ۸ ژانویه ۱۹۶۴ نخوابیده است، یعنی ۱۱ روز کامل بیداری!

۲۶۴ ساعت بیداری گاردنر هنوز هم رکورد علمی نخوابیدن حساب می‌شود که رکورد ۲۶۰ ساعتی قبل از خود را شکست. گزارش بیداری گاردنر را پژوهشگری به نام ویلیام دمنت از دانشگاه استنفورد نوشته است. جالب است بدانید که این پژوهشگر ۳ روز آخر را پا به پای گاردنر بیدار ماند.

اما در این مدت برای گاردنر چه اتفاقی افتاد؟ او نوسانات خلقی را تجربه می‌کرد، در حافظه و توجه مشکل داشت،‌ هماهنگی عملکردی نداشت، گفتارش با خطا همراه بود و حتی دچار توهم شده بود. او بعد از ۱۱ روز بیداری، ‌۱۴ ساعت خوابید.

بر اساس گزارش دمنت، گاردنر هیچ دارویی مصرف نکرده بوده است، اما افرادی اطرافش بوده‌اند که او را بیدار نگه می‌داشتند. در غیر این صورت، بعد از ۳۶ ساعت نخوابیدن، ‌بیداری سخت می‌شود و بعد از ۴۸ ساعت تقریباً دیگر نمی‌توان بیدار ماند.

باید بدانید حتی در این شرایط هم، احتمال زیادی دارد که برای چند ثانیه،‌ بدون این که متوجه شده باشید یا حتی چشم‌هایتان را بسته باشید، خوابیده باشید. به این پدیده میکروخواب می‌گویند.

کسی نمی‌داند که گاردنر چه قدر میکروخواب داشته است. اما مشخص است که بی‌خوابی می‌تواند منجر به مرگ شود. موش‌هایی که بیدار نگه داشته شدند،‌ بعد از ۲ هفته مردند، در حالی که موش‌هایی که گرسنه نگه داشته شدند، بیشتر از این زنده ماندند!

هیچ سندی مبنی بر بیدار نگه داشتن انسان تا مرگ وجود ندارد. اما نوعی اختلال بی‌خوابی به نام بی‌خوابی خانوادگی مرگ‌آور وجود دارد که در آن بیماران توانایی خود برای خوابیدن را از دست می‌دهند. این بیماران تا ۳ ماه بیشتر زنده نمی‌مانند.