کنفرانس آب و هوای پاریس آغاز شده است. شرکت کنندگان در کنفرانس در حال مذاکره برای توافق در مورد مبارزه با تغییرات آب و هوا، کاهش گازهای گلخانه ای و حمایت از کشورهایی هستند که با معضلات تغییرات آب و هوا رویارویند.

 

خلاصه اجلاسهای گذشته:

هفتمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-7):

در کنفرانس هفتم اعضاء (مراکش، اکتبر/نوامبر ۲۰۰۱) مذاکره کنندگان با توجه به مذاکرات قبلی در زمینه تغییر آب و هوا، تصمیمات جامعی را تحت عنوان پیمان مراکش (Marrakech Accord) اتخاذ کردند. این پیمان بررسی جزئیات مورد بحث در قوانین پروتکل کیوتو را آغاز کرد و حاوی تصمیمات مهمی در مورد محورهای کنوانسیون می باشد. تصمیمات نهایی پیمان مراکش امکان تصویب و اجرای پروتکل را برای کشورها فراهم کرد. 
پیمان مراکش علاوه بر سایر موارد، روشهای اندازه گیری میزان انتشار، کاهش و تشخیص مقداری از جذب دی اکسید کربن توسط چاهکها که باید در حوزه تعهدات کاهش پروتکل کیوتو احتساب گردد و نیز چگونگی انجام مکانیسمهای همکاری مشترک بصورت پروژه و سیستم تجارت انتشار و قوانین لازم برای اطمینان از پایبندی به تعهدات را تصریح می کند. همچنین COP7 تصمیماتی را با هدف افزایش پشتیبانی مالی و تکنولوژیکی و بر اساس توافقات بن(Bonn) اتخاذ کرده است. این پیمان یک صندوق ویژه تغییر آب و هوا تاسیس کرده است تا سرمایه ای برای کشورهای کمتر توسعه یافته و کمک هزینه ای برای کمک به کشورهای در حال توسعه برای منطبق کردن خودشان با عواقب تغییر آب و هوا، بدست آوردن تکنولوژیهای پاک و محدود کردن میزان رشد انتشارات آنها باشد. صندوق انطباق  (Adaptation Fund) برنامه و پروژه های لازم را برای انطباق از نظر مالی تامین خواهد کرد. بعلاوه پیمان اجرایی مراکش به عنوان پیش زمینه اجلاس آتی مجمع جهانی توسعه پایدار در ژوهانسبورگ پذیرفته شد. این پیمان بر همکاری های حاصل از مقابله با تغییر آب و هوا برای ایجاد توسعه پایدار و ظرفیت سازی، نوآوری تکنولوژی و همکاریهای مشترک با کنوانسیونهای بیابان زایی و تنوع زیستی تاکید می کند. 

یازدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-11) و (COP/MOP-1)
در COP/MOP-1 که در مونترال کانادا برگزار گردید کارگروه ویژه تعیین تعهدات بیشتر اعضاء ضمیمه یک ذیل پروتکل کیوتو بر پایه بند 3 پاراگراف 9پروتکل بنا گردید .به طور همزمان در همین اجلاس در COP-11 برای همکاریهای بلند مدت ذیل کنوانسیون گارگروه ویژه ای به نام ”  کارگروه  ویزه همکاریهای بلند مدت ” (AWG-LCA) تشکیل گردید که این کار گروه تا کنون هفت جلسه تشکیل داده است که آخرین جلسه آن در بارسلونا تشکیل گردید.

سیزدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-13) و (COP/MOP-3)
این کنفرانس در دسامبر 2007 در بالی اندونزی برگزار گردید . در کنفرانس بالی تمرکز بر روی مفاهیم همکاریهای بلند مدت بود. نتیجه این مذاکرات پذیرش نقشه راه بالی(Bali Road Map) یا برنامه عمل بالی (Bali Action Plan) بود که کارگروه ویژه همکاریهای بلند مدت را بنا نهاد که دستور کار آن بر روی پنج محور متمرکز بود، شامل:

  1. دیدگاه مشترک (Shared vision) 
  2. اقدامات بیشتر برای کاهش انتشار (Mitigation)
  3. اقدامات بیشتر برای سازگاری با تغییر آب و هوا  (Adaptation)
  4. مکانیسمهای مالی (Financial Mechanisms)
  5. انتقال تکنولوژی  (Transfer of Technology)

در اجلاس بالی اندونزی در آخرین ساعات اجلاس، نقشه راه بالی توسط مقامات بلندپایه کشورها تصویب گردید وهمچنین طبق این تصمیم مقرر شد تا سال 2009 در COP15 کپنهاک دانمارک رژیم تعهدات آتی کشورهای صنعتی  بعد ازسال 2012 تعیین گردد.
در این نشست با توجه به گزارش چهارم IPCC درخصوص تغییرات نگران کننده وضعیت آب وهوا و حضور دبیرکل سازمان ملل  و نیز فشار کشورهای عضو کنوانسیون،  طرح اجرایی بالی (راه بالی) به تصویب رسید و ایالات متحده آمریکا موافقت نمود که در مذاکرات آتی و این کوشش جهانی مشارکت فعالتری داشته باشد.
مهمترین بحث در موارد فوق الذکر بحث انتقال تکنولوژی بود که دراین نشست توافقات خوبی نیز در این خصوص بعمل آمد از جمله :

  1. گروه متخصصین انتقال تکنولوژی بایستی موسسات ساختاری موثری را برای حمایت از فعالیت های مرتبط با انتقال تکنولوژی ایجاد نماید.
  2. ازصندوق تسهیلات محیط زیست جهانی  (GEF – Global Environment Facility)  درخواست شد تا از برنامه انتقال تکنولوژی حمایت مالی نماید.
  • توصیه شد کشورهای غیرضمیمه I ارزیابی نیازهای تکنولوژیکی خود را انجام دهند.
  • خواسته شد سازمان های حمایت کننده منابع مالی کمک های خود را جهت گزارش ارزیابی کشورهای غیر ضمیمه I تأمین  نمایند.
  • توصیه های لازم جهت مهیا نمودن شرایط انتقال تکنولوژی، مکانیسم انتقال تکنولوژی و نیز برنامه های آموزشی در این خصوص ارائه گردد.
  •  همچنین مقرر شده بود راه های ممکن همکاری بین کنوانسیون های مرتبط و فرآیندهای بین دولتی، توسعه بومی سازی تکنولوژی، استفاده از منابع مالی و پروژه های مشترک و نیز توسعه برنامه های تحقیقاتی و فن آوری مشترک ارائه گردد، که همه موارد در COP13تصویب شد.

 همچنین در این کنفرانس توافق گردید تا طی یک دوره 2 ساله از COP13 تا  COP15 کپنهاک دانمارک  جلسات  AWG-LCA و AWG-KP برای دستیابی به نتایج نهایی در اجلاس دانمارک برگزار گرددکه در سال 2008 چهار جلسه شامل : اجلاس بانکوک تایلند در آوریل، اجلاس بن آلمان در ژوئن، اجلاس اکرا غنا در آگوست و اجلاس پزنان لهستان همزمان با COP14 در دسامبر 2008 برگزار گردید. 

چهاردهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-14) و (COP/MOP-4)
گزارش COP14:
بازنگری اجرای تعهدات و سایر پیش نویس های کنوانسیون :
در این بحث اجرای تعهدات و سایر پیش نویس های مربوط به مکانیسم مالی، گزارشات ملی، انتقال تکنولوژی، ظرفیت سازی و اثرات نا مطلوب و اقدامات  مقابله ای را بازنگری کردند.

مکانیسم های مالی:
مکانیسم های مالی شامل زیر موارد می باشد :

  1. چهارمین بازنگری مکانیسم مالی
  2. گزارش صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست و هدایت آن  
  3. صندوق کشورهای کمتر توسعه یافته (Least developed countries – LDCs)

کنفرانس اعضاء در تصمیم خود از کشورهای توسعه یافته و سایر اعضاء دعوت کرد که برای تأمین مالی صندوق GEF در دوره پنجم تأمین، برای ایجاد همبخشی های مالی جهت استحکام و امنیت، مشارکت واطمینان حاصل نمایند. کشورهای در حال توسعه بر روی نگرانی هایشان در مورد چهارچوب تخصیص منابع ، دسترسی به صندوق ها خصوصاً به وسیله کشورهای کمتر توسعه یافته ، کشورهای در حال توسعه جزیره ای کوچک (SIDS) و کشورهای آفریقایی، منابع مشترک تأمین مالی برای پروژه های  GEF و شفافیت جریان عملکرد GEF  تأکید کردند.
بر طبق این نتایج  رکن فرعی اجرایی  از گروه کارشناسی انتقال تکنولوژی درخواست کرد در زمان تهیه گزارش نهایی درخصوص شاخص های عملکرد، گزینه های تأمین بودجه و استراتژی های بلند مدت، بحث و تبادل نظر کشورهای عضو را در نظر بگیرد.

گزارشات ملی:
گزارشات اعضاء پیوست یک (Annex I) : 
جلسه آغازی رکن فرعی اجرایی در 1 دسامبر اطلاعات دریافتی از گزارشات ملی و فهرست انتشار داده های گازهای گلخانه ای  اعضاء پیوست یک به کنوانسیون را بررسی کرد.
گزارشات ملی اعضاء غیر پیوست یک (non-Annex I) :
سه موضوع اصلی خاص درخصوص گزارشات ملی اعضاء غیر پیوست یک که در پیش نویس دستور کار رکن فرعی اجرایی قرار داشتند، عبارت بودند از :

  1. عملکرد گروه کارشناسان مشورتی (CGE-Consultative Group of Experts) درخصوص گزارشات اعضاء غیر پیوست یک
  2. تأمین حمایت مالی و فنی
  3. بند مربوط به بررسی و بازنگری اطلاعات ذکر شده در گزارشات اعضاء غیر پیوست یک به علت اعتراض های کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته نشد و تا رکن فرعی اجرایی  سی ام در تعلیق قرار گرفت.
  4. رکن فرعی اجرایی  از صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست درخواست کرد اطلاعاتی در مورد فعالیت های کشورها، تهیه گزارشات ملی کشورهای غیر پیوست یک، به شرح زیر تهیه و تکمیل نماید :
  • تاریخ تصویب تأمین بودجه و پرداخت آن از صندوق جهت بررسی در سی امین جلسه رکن فرعی اجرایی.
  • همچنین رکن فرعی اجرایی توصیه نمود، چهاردهمین کنفرانس اعضاء از GEF درخواست کند  که این صندوق منابع مالی کافی برای انجام تعهدات کشورهای در حال توسعه طبق ماده ۱-۱۲ (در مورد گزارشات ملی) کنوانسیون را تضمین نماید ، با توجه به اینکه تعدادی از کشورهای غیر پیوست یک در نظر دارند تهیه سومین و یا چهارمین گزارش ملی خود را در پایان چهارمین دوره تکمیل صندوق GEF آغاز نمایند.

انتقال تکنولوژی:
رکن فرعی علمی- فنی  پیشرفت کاری گروه کارشناسی انتقال تکنولوژی و گزارشات موقت (اولیه) آن گروه درخصوص شاخص های عملکرد، گزینه های تأمین بودجه و استراتژی های بلند مدت برای تسهیل توسعه، آماده سازی، اشاعه و انتقال تکنولوژی را ذکر کرد. همچنین رکن فرعی علمی- فنی  از گروه کارشناسی انتقال تکنولوژی درخواست کرد تا در زمان تهیه گزارش نهایی، کشورهای عضو به بحث و تبادل نظر با یکدیگر درخصوص این گزارش بپردازند.
کنفرانس اعضاء  برنامه استراتژیک پزنان را درخصوص انتقال تکنولوژی پذیرفت و از صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست درخواست نمود تا فوراً تعریف پروژه ها را برای تأیید و اجرا در زمینه های زیر آغاز و تسهیل نماید :

  • با موسسات اجرایی این پروژه ها جهت ارائه حمایتهای فنی به کشورهای در حال توسعه به منظور تهیه یا به روز کردن گزارش ارزیابی نیازهای تکنولوژی آنها و استفاده ازکتاب راهنمای به روز شده همکاری نماید.
  • بررسی اجرای بلند مدت برنامه استراتژیک، از جمله بررسی ضعف ها و کمبود های اقدامات فعلی صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست  در رابطه با انتقال تکنولوژی، قدرت نفوذ بخشهای سرمایه گذار خصوصی و میزان ترویج نوآوری در توسعه پروژه ها.
  • تهیه گزارشات موقت برای سی و امین و سی و یکمین جلسات رکن فرعی اجرایی و همچنین گزارشی برای شانزدهمین کنفرانس اعضاء متعهد کنوانسیون تغییرات آب و هوا (COP16) درخصوص پیشرفت های کنونی.

ظرفیت سازی ذیل کنوانسیون :
گروه 77 و چین با توسعه اجرای شاخص ها برای نظارت و ارزشیابی ظرفیت سازی موافق نمودند. در حالی که کشورهای پیشرفته با این مسئله مخالفت کرده و آن را غیر ضروری دانستند. اعضاء در نهایت در این مورد مصالحه کردند و نتایج  رکن فرعی اجرایی در 10 دسامبر و در کنفرانس اعضاء در 12 دسامبر 2008 تصویب شد.

برنامه کاری بوینس آیرس در مورد انطباق و اثرات مقابله ای(تصمیم CP.10/1) :

  1. این موضوع ابتدا توسط رکن فرعی اجرایی در 2 دسامبر و سپس در گروه مشورتهای غیر رسمی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. میزگردی جهت ادامه ارزیابی این موضوع تشکیل گردید و اعضاء به تبادل تجربیات، آموخته ها و بهترین روشها پرداختند و در طی جلسات مشاوره ای عمومی در مورد شناسایی اقدامات بیشتر مربوط به این مباحث مذاکره گردید. به هرحال، اعضاء درخصوص اقدامات بیشتر و وضعیت اجرای تصمیم 1/CP.10 به توافق نرسیدند. به علت آنکه مخالفت های زیادی درخصوص پیامدهای ناشی از اقدامات مقابله ای وجود داشت  و این موضوع به نتیجه ای نرسید و جزو دستور کار سی  و یکمین جلسه رکن فرعی اجرایی قرار گرفت.

برنامه کاری نایروبی :
اعضاء موافقت کردند که لیست کارشناسان این موضوع را افزایش دهند و از اعضاء خواسته شد تا در ارائه لیست این کارشناسان پیشنهادات خود را ارائه دهند. رکن فرعی اجرایی هم نتایج و ضمیمه آن را تصویب کرد.

تعهدات داوطلبانه برای قزاقستان در طی سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ :
موضوع اطلاعات در مورد تعهدات داوطلبانه قزاقستان در سالهای 2008 تا 2012 توسط کنفرانس اعضاء مورد بررسی قرار گرفت. بر طبق این تصمیم کنفرانس اعضاء یادآوری کرد که با تصویب پروتکل کیوتو، قزاقستان به عنوان یکی از کشورهای پیوست یک در پروتکل محسوب شود ،حال آنکه به عنوان یکی از کشورهای غیر پیوست یک ذیل کنوانسیون باقی بماند. در نهایت کنفرانس اعضاء از نظریات قزاقستان در خصوص تعهدات داوطلبانه به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا سطح انتشار سال ۱۹۹۲، استقبال کرد.

کاهش انتشارات ناشی از جنگل زدایی در کشورهای در حال توسعه  : 
این موضوع ابتدا توسط رکن فرعی علمی- فنی،  سپس توسط تعدادی گروه های مشورتی غیر رسمی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت. هندوستان و کشورهای دیگر خواستار  اهمیت بیشتر موضوع حفاظت جنگلها و سایر فعالیت ها در این زمینه شدند تا به تغییرات زیادی در شرح موضوعات حفاظت، مدیریت پایدار جنگلها و اصلاح موجودی انتشار جنگل، در جهت مکانیسم های آتی کاهش انتشار، در بخش جنگل زدایی کشورهای درحال توسعه  اهمیت بیشتری داده شود. سرانجام پس از مذاکرات طولانی مدت رکن فرعی علمی- فنی در مورد متن توافق شده را تصویب نمود. 

چهارمین گزارش ارزیابی IPCC
این موضوع برای اولین بار به وسیله رکن فرعی علمی- فنی ملاحظه و بر اهمیت ان تأکید و پذیرفته شد. همچنین برنامه هایی برای پنجمین گزارش ارزیابی ذکر گردید و  از اعضاء برای ارائه اطلاعات IPCC درخصوص سوال های علمی و فنی و اطلاعاتی که می خواهند برای حمایت فرآیندUNFCCC در نظر گرفته شود دعوت کرد.

گزارش (CMP4) :
سرفصل های مهم و نتایج آنهابه شرح ذیل بود:
مکانیسم توسعه پاک
موضوعات مهم مربوط به CDM شامل حاکمیت CDM ، توزیع منطقه ای و زیر منطقه ای پروژه های CDM و روش شناختی آنها ، استفاده ازCDM  برای جنگل کاری و جداسازی و ذخیره سازی دی اکسید کربن (CCS ) بودند که هیچ یک به نتیجه نرسید و وزراء سرانجام برای ارجاع موضوعات به هیأت اجرایی CDM جهت بررسی بیشتر و ارائه گزارش آن به کنفرانس پنجم اعضاء ذیل پروتکل کیوتو به توافق رسیدند.

گزارش هیأت مدیره صندوق انطباق :
پس از ارائه گزارش توسط هیأت مدیره صندوق انطباق ، اعضاء در خصوص نیاز به اجرایی شدن صندوق در سال 2009 توافق کردند.
ظرفیت سازی ذیل پروتکل
موضوع شاخص های اجرایی جهت نظارت بر ارزش گذاری ظرفیت سازی و موانع توزیع جغرافیایی پروژه های CDM مورد بررسی قرار گرفت.

گزارش AWG-KP :
دو موضوع اصلی دستور کار این کارگروه ویژه عبارت بودند از :
۱ – ابزارها، مفاهیم روش شناختی، پتانسیل کاهش، محدوده مورد نظر کاهش انتشار و تعهدات بیشتر کشور های توسعه یافته طبق ماده 9/3پروتکل کیوتو
۲-پتانسیل آثار زیست محیطی، عواقب اقتصادی و اجتماعی، شامل اثرات سریز از اقدامات، ابزارها، سیاست ها و روش شناختی های اعضاء پیوست یک (Annex I) بر کشورهای در حال توسعه
در این موارد قرار شد طی جلسات سال 2009 میلادی و قبل از اجلاس کپنهاک اعضاء به توافق برسند.

گزارش AWG-LCA :
بحث دیدگاه مشترک (shared vision) :
توافق در مورد دیدگاه مشترک در این جلسه حاصل نشد و مقرر گردید که طی جلسات سال 2009 همگرایی بین کشور های مختلف صورت گیرد.
جلسات سال 2009 شامل جلسات زیر بود:
AWG-LCA5 و AWG-KP7 : که از 29 مارچ تا 8 آوریل 2009 در بن آلمان برگزار می گردد که هدف اصلی این جلسه تهیه یک متن مذاکراتی ذیل هر دو AWG بود که در AWG-LCA متنی توسط رئیس جلسه تهیه شد که در مورد اجرای کامل نقشه راه بالی بود.
ودر KP بر روی کاهش انتشارات اعضاء ضمیمه۱ ذیل پروتکل کیوتو بعد از سال 2012 و مفاهیم قانونی شامل اصلاحات ممکن پروتکل کیوتو و  همچنین برنامه کاری آن شامل مکانسیم های انعطاف پذیر، LULUCF و نتایج بالقوه حاصل از اقدامات کاهشتمرکز کردند .
AWG-LCA6 و AWG-LCA8 : از 1 تا 14 ژوئن 2009 در بن آلمان برگزار گردید و اعضاء درجلسات AWG-KP برای شفاف سازی و توسعه پیشنهاداتشان مذاکره نمودند که نتیجه آن یک متن مذاکراتی 200 صفحه ای تجدید نظر شده بود که تمامی مفاهیم نقشه راه بالی را در برمی گرفت . در AWG-KP مباحث بر روی پیشنهادات اعضاء در خصوص کاهش انتشار گروهی و انفرادی اعضاء ضمیمه۱ بعد از سال 2012 متمرکز بود.
جلسات غیر رسمی AWG:
از 10 تا 14 آگوست 2009 در بن آلمان برگزار گردید.
در مذاکرات AWG-LCAبعد از یک هفته مشورت اسناد  غیر رسمی را منتشر کرد که شامل راهنماها و جداول بود  و متن مذاکراتی را قابل بررسی  می نمود.
در AWG-KP مباحث در مورد تعهدات اعضاء ضمیمه 1 بعد از 2012 ادامه یافت و حاصل آن تجدید نظر در اسناد قبلی بود.
AWG-LCA7.1  و AWG-KP9.1 : از 28 سپتامبر تا 9 اکتبر 2009 در بانکوک تایلند برگزار گردید و مذاکرات LCA برروی خلاصه کردن متن مذاکراتی متمرکز بود و در مباحثی همچون انطباق، انتقال تکنولوژی و ظرفیت سازی نتایجی حاصل شد. در مذاکرات KP در مباحثی مثل قوانین LULUCFپیشرفتهایی حاصل گردید ولی پیشرفت قابل توجهی در تعیین میزان کاهش انتشار جمعی یا انفرادی اعضاء ضمیمه 1 برای بعد از 2012 حاصل نگردید. اختلافات بین کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته بالا گرفت و نتیجه AWG-KP تجدید نظر در اسناد تهیه شده برای بحث در بارسلونا بود.

گزارش جلسات AWG-KP در اجلاس بارسلونا اسپانیا- آخرین اجلاس قبل از COP15 کپنهاگ
تعهدات بیشتر توسط اعضاء ضمیمه یک ذیل  پروتکل
بحثها درخصوص دستور کار این موضوع شامل : میزان کاهش انتشارات ضمیمه یک، اثرات بالقوه اقدامات مقابله ای و دیگر موضوعات مرتبط با برنامه کاری KP شامل : مکانیسمهای انعطاف پذیر، کاربری اراضی، تغییر کاربری اراضی و جنگل کاری (LULUCF) و موضوعات روش شناختی می باشد. گروههای کاری که در بانکوک درخصوص موضوعات فوق تشکیل شده بود کار خود را در بارسلونا نیز ادامه دادند. اولین جسله گروه کاری اثرات بالقوه، گروه کشورهای آفریقایی، بولیوی، ونزوئلا، الجزایر و مصر اظهار داشتند تا زمانیکه گروه کاری مربوط به کاهش انتشارات اعضاء ضمیمه یک کار خود را تکمیل نکرده است سایر فعالتیها در جلسات گروههای کاری دیگر مورد قبول نمی باشد. لذا جلسات این گروه کاری از دوشنبه تا سه شنبه 3 نوامبر معلق باقی ماند ودر نهایت در صبح روز سه شنبه راه حلی پیدا شد که 60 درصد از زمان باقیمانده به گروه کاری کاهش انتشار و 40 درصد باقیمانده به سایر گروههای کاری اختصاص یابد. در این خصوص نتایجی حاصل نشد  و مقرر گردید توافق بر سر سند های مذاکراتی که در حال حاضر به صورت غیر رسمی ( (Non- paper  می باشند، در کنفرانس اعضاء در کپنهاک جمع بندی شود.

کاهش انتشار اعضاء ضمیمه یک :
درخصوص کاهشهای فردی و جمعی کشورهای عضو پیوست یک پس از دوره زمانی ۲۰۱۲(دوره های دوم و بعدی تعهدات پروتکل کیوتو)، پس از پایان دوره اول تعهدات، بحثهای زیادی صورت گرفت و با وجودی که طبق برنامه کاری AWG-KP ،  قرار بود بررسی مقیاس کاهش انتشارات جمعی اعضاء ضمیمه یک در AWG-KP7 در مارچ / آوریل 2009 و سهم هر کشور عضو ضمیمه یک در KP8 در ژوئن 2009 مورد توافق قرار گیرد لیکن از آنجا  که اعضاء قادر نشدند به یک توافق کلی در طی جلسات برسند رسیدگی به این موضوعات تا KP9 در بانکوک و بارسلونا نیز ادامه پیدا کرد.
موضوعات مهمی که در گروههای کاری مذاکرات غیر رسمی دنبال شد : سطح نهایی کاهش انتشار کشورهای ضمیمه یک در دوره 2012 ، نقش مکانیسم های انعطاف پذیر، LULUCF، سال پایه و دوره و تعداد دوره های تعهد می باشد.

سایر موضوعات برنامه کاری AWG-KP :
بحثها اصولاً درخصوص مکانیسمهای انعطاف پذیر پروتکل و موضوعات روش شناختی بود. در زمینه مکانیسمهای انعطاف پذیر سندی تهیه شد که تصمیمات نهایی مربوط به آن درکپنهاگ گرفته خواهد شد.
در زمینه LULUCF تحت CDM بر روی متنی کار شد که شامل CCS تحت CDM بود و رئیس جلسه اشاره کرد که تصمیمات نهایی در این خصوص توسط وزراء در کپنهاک گرفته خواهد شد و این متن ممکن است اصلاح شود. رئیس جلسه اعلام کرد در اولین فرصت در کپنهاک یک گروه کاری کوچک برای این موضوع تشکیل می شود. او اضافه کرد که درخصوص فعالیتهای هسته ای تحت CDM  بعید بنظر می رسد که گروه تماس بتواند مسئله را حل کند و این موضوع بایستی به کپنهاگ برده شود.در ارتباط با اعتبار دهی بر مبنای اقدامات مناسب ملی برای کاهش انتشار (NAMA)رئیس جلسه پیشنهاد کرد که این موضوع به کارگروه ویژه همکاریهای دراز مدت تحت کنوانسیون ارجاع شود. در زمینه LULUCF متنی غیر رسمی برای تصمیمات COP/MOP در بارسلونا تهیه شد که پیوستی در زمینه موضوعاتی همچون ارائه تعاریف، چگونگی، کیفیت، قوانین و دستورالعملهای LULUCF و شاخص ها را در بر داشت .
در زمینه موضوعات روش شناختی
این موضوع شامل سه مبحث عمده می باشد:
۱- نحوه محاسبه واحد معادل انتشار CO2 توسط منابع و چاهکهای جذب کننده که در بارسلونا به آن رسیدگی نشد.
۲- دستورالعملهای IPCC 2006 برای فهرست گازهای گلخانه ای ملی که بحثهای خوبی در این زمینه در بانکوک صورت گرفت اما پیشنهاد شد رسیدگی به این موضوع تا کپنهاک به تعویق انداخته شود
۳- وارد کردن گازهای گلخانه ای جدید در ضمیمه A پروتکل، در این رابطه اعضاء در بارسلونا توافق کردند که یک گروه کاری به ریاست نیوزلند برای کار بیشتر در این خصوص تشکیل شود.
پیامدهای بالقوه
این موضوع مربوط به بررسی اطلاعات درخصوص پیامدهای بالقوه زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شامل اثرات سرریز، سیاستها، راهکارها و روشهایی است که در دسترس کشورهای ضمیمه یک می باشد.  موضوعات کلیدی مورد بحث در این خصوص برگزاری یک نشست درزمینه تبادل اطلاعات، ابزارهای برای رسیدگی به اثرات بالقوه و اثرات بالقوه منفی بر روی کشورهای در حال توسعه بود.
جلسه پایانی KP :
رئیس جلسه اعلام کرد یک گروه کاری در طی هفته اول بر روی یک ” مجموعه” کار کرده و نتایج آن را به جلسات COP/MOP در 16 دسامبر گزارش می دهد . اعضایی که در جلسه پایانی بیانیه داشتند از جمله سودان به نمایندگی از گروه 77 و چین به ایجاد دور دوم تعهدات تحت پروتکل اصرار ورزیده و با تلاش کشور های توسعه یافته در خصوص بی اعتبار کردن پروتکل کیوتو و یا ایجاد یک پروتکل جدید شدیداً مخالفت نمودند .
گرو 77 و چین از عدم پیشرفت در خصوص اهداف فردی یا جمعی کاهش توسط اعضاء ضمیمه یک در بارسلونا اظهار نگرانی نموده و در صورت ادامه چنین روندی دستیابی به توافق در کپنهاگ را غیر ممکن خواندند واعضاء را برای دستیابی به ” دستاوردهای مهم، خطیر و تاریخی تغییرات آب و هوا در کپنهاگ ” به همراه تقویت پروتکل فراخواند .
اتحادیه اروپا اعلام کرده که حامی  پروتکل کیوتو و اجرای آن می باشد و در حال انجام مراحل قانونی برای کاهش ۲۰% تا سال 2020  است  و آمادگی خود را برای کاهش ۳۰% اعلام نموده که معادل 2 درجه سانتیگراد جلوگیری از افزایش دما می باشد و در مورد کاهش ۳۰% اظهار داشته که کشورهای در حال توسعه باید اقدام جدی برای کاهش رشد انتشاراتشان به میزان 15 تا 30 %  از روند کنونی انتشاراتشان انجام دهند.

پانزدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-15):
تصمیمات مهم کپنهاگ COP15 :  

در پایان اجلاس تنها سند مورد توافق به نام Copenhagen Accord  است که تعهد آور حقوقی نمی باشد، در 3 صفحه تنظیم شده و میزان کاهش انتشار هنوز در آن مشخص نیست ولی به کاهش درجه حرارت جهانی زیر دو درجه سانتیگراد و تامین مالی 30 بیلیون دلار برای دوره سالیانه  2012-2010 اشاره دارد. همچنین کشورهای توسعه یافته تعهد به اجرای کاهش انتشار فردی و یا جمعی خود را تا سال  2020، و کشورهای در حال توسعه در زمینه اجرای اقدامات کاهش انتشار خود، هر دو گروه  تا 31 ژانویه سال 2010 می بایست به دبیرخانه گزارش  نمایند.

توافقنامه کپنهاک  Copenhagen Accord
توافقنامه کپنهاک متشکل از متنی است غیر الزام آور دارای 12 پاراگراف و 2 جدول ضمیمه که کشورها باید تا پایان ژانویه 2010 باید اقدامات خود در زمینه کاهش گازهای گلخانه ای اظهار نمایند. این متن که توسط 25 کشور تهیه شد ه است پس از جلسه مشترک رئیس جمهور آمریکا با نخست وزیران چین ،هند و رئیس جمهور آفریقای جنوبی و برزیل و توافق ضمنی آنها با یکدیگر ارائه شد. محور های اصلی آن عبارتند از:

  • توافق همه اعضا مبنی بر کا هش انتشار گازهای گلخانه ای به نحویکه دمای کره زمین در قرن جاری بیش از 2 درجه افزایش نیابد
  • تهیه برنامه ای جامع برای سازگاری کشور های آسیب پذیر با حمایت مالی و تکنولوژی کشور های توسعه یافته
  • تلاش برای دستیابی به منابع جدید مالی برای کاهش انتشار گاز های گلخانه ای و سازگاری با شرایط جدید
  • تاکید بر اهمیت ونقش جنگلها در کاهش انتشار گاز های گلخانه ای و پیش بینی مکانیسمی برای اجرای اقدامات فوری به منظور کمک به کشور های در حال توسعه در زمینه پیش گیری از تخریب جنگلها و توسعه جنگل کاری
  • ایجاد صندوق آب و هوایی (اقلیمی)سبز کپنهاک.
  • تامین مبلغ 30 میلیارد دلار آمریکا تا پایان ۲۰۱۲سال  میلادی برای کمک به کشور های آسیب پذیر واقدا م برای ساز ماندهی سالانه 100میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۰
  • تعهد  کشور های ضمیمه یک پروتکل کیوتو به اعلام میزان کاهش انتشار گاز های گلخانه ای تا پایان ژانویه 2010 به صورت انفرادی یا اشتراکی
  • کشور های در حال تو سعه نیز باید داوطلبانه تعهد خود در زمینه میزان کاهش انتشار گاز های گلخانه ای را تا پایان ژانویه ۲۰۱۰اعلام نمایند.
  • ایجاد مکانیسم انتقال تکنولوژی
  • این توافقنامه بعد از یک دور ه 5 ساله ارزیابی خواهد شد

شانزدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-16):
تصمیمات مهم کانکون COP16 :
در طول جلسات قبلی کنوانسیون تغییر آب و هوا اهم مواردی که موجب طولانی شدن و سخت شدن مذاکرات بوده اند، عبارتند از:

  1. ادامه پروتکل کیوتو و تعهدات بیشتر کشورهای صنعتی در دوره دوم تعهدات
  2. فشارهای کشورهای صنعتی بر کشورهای در حال توسعه و بخصوص به کشورهای بزرگ در حال توسعه نظیر چین، هند، برزیل، آفریقای جنوبی و با انتشار زیاد گازهای گلخانه ای مبنی بر پذیرش تعهد کاهش انتشار
  3. روشن نبودن مکانیزم مالی شامل منابع تامین مالی و میزان آن و نیز نحوه عملکرد صندوق مالی
  4. روشن نبودن نحوه انتقال تکنولوژی و ارتباط آن با منابع مالی
  5. روشن نبودن نحوه سازگاری با آسیب های تغییر آب و هوا بخصوص در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته
  6. عدم توافق جامع بر سر داشتن دیدگاه مشترک در مورد چگونگی اجرای کنوانسیون تحت برنامه اقدام بالی

با توجه به تنوع، تعدد و پیچیدگی موضوعات، انتظار نمی رفت که توافق بر سر تمام موضوعات در اجلاس مکزیک صورت گیرد و بخصوص اینکه در میان کشورهای صنعتی بزرگترین کشور صنعتی جهان یعنی امریکا عضو پروتکل کیوتو نمی باشد. در نتیجه جامعه جهانی با نتایجی میانی در این اجلاس قناعت نمودند و این اجلاس را می توان نسبتاٌ موفق ارزیابی نمود. بخصوص اینکه مذاکرات از حالت دوجانبه خارج و در سطح چند جانبه به صورت عادی دنبال شد و به نتایج متوازن دست یافت.

توافقات کانکون” (Cancun Agreements)

  • اهداف کاهش انتشار کشورهای صنعتی تحت فرآیند چند جانبه شناخته می شوند و این کشورها برنامه های توسعه و استراتژیهای کم کربن را توسعه می دهند و چگونگی دستیابی به آنها را که شامل مکانیزم های بازار می باشد، ارزیابی می نمایند و گزارش موجودی گازهای گلخانه ای خود را سالانه ارائه می دهند.
  • اقدامات کشورهای در حال توسعه برای کاهش انتشار تحت یک فرآیند چند جانبه رسماٌ شناخته می شوند. یک سیستم ثبت (Registry) برای ثبت اقدامات کشورهای در حال توسعه جهت کاهش انتشار و تطبیق آنها با حمایتهای مالی و فنی دریافت شده از کشورهای صنعتی ایجاد می گردد. کشورهای در حال توسعه گزارشهای پیشرفت کار خود را هر دو سال یکبار منتشر می نمایند.
  • اعضاء پروتکل کیوتو توافق کردند که مذاکرات را با هدف تکمیل کردن کارشان با حصول اطمینان از اینکه بین دور اول و دور دوم تعهدات پروتکل کیوتو فاصله نیفتد، ادامه دهند.
  • مکانیزم توسعه پاک پروتکل کیوتو برای جذب سرمایه ها و تکنولوژی های مهمتر به پروژه های پایدار و دوستدار محیط زیست برای کاهش انتشار در کشورهای درحال توسعه، تقویت شده است.
  • اعضاء مجموعه ای از اقدامات اولیه و موسسات مورد نیاز را برای حفاظت از آسیب پذیرها در مقابل تغییر آب و هوا و نیز استفاده از منابع مالی و فنی که مورد نیاز کشورهای در حال توسعه است بنا نهادند، تا آینده ای پایدار را برای خود بسازند.
  • مبلغ کل 30 میلیارد دلار به عنوان منبع مالی” آغاز سریع” از کشورهای صنعتی برای حمایت از اقدامات تغییر آب و هوایی در کشورهای در حال توسعه تا سال 2012 اختصاص یابد و قصد دارند 100 میلیارد دلار منابع مالی دراز مدت تا سال 2020 نیز تامین گردد.
  • در زمینه منابع مالی تغییر آب و هوا، فرآیندی برای طراحی “صندوق سبز آب و هوا” تحت نظر کنفرانس اعضاء، به نمایندگی گسترده و عادلانه از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، انجام می گردد.
  • یک چارچوب جدید به نام “چارچوب تطبیق کانکون” تاسیس می شود که برنامه ریزی و اجرای بهتر پروژه های انطباق را در کشورهای در حال توسعه از طریق حمایت فزاینده مالی و فنی شامل یک فرآیند شفاف برای ادامه کار روی تلفات و خسارات، تاسیس می شود.
  • دولتها توافق می نمایند که اقدامات خود را برای کم کردن انتشار ناشی از جنگل زدایی و افت جنگلها در کشورهای در حال توسعه، با حمایت مالی و فنی، افزایش دهند.
  • اعضاء یک مکانیزم تکنولوژی ایجاد کرده اند که شامل ” کمیته اجرایی تکنولوژی” و “مرکز شبکه تکنولوژیهای تغییر آب و هوا” می باشد تا همکاری تکنولوژی برای حمایت از اقدامات انطباق و کاهش انتشار را افزایش دهد.

هفدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-17):
تصمیمات مهم دوربان COP17:


۱- تمدید دوره دوم تعهدات پروتکل کیوتو

تمدید دوره دوم تعهدات پروتکل کیوتو برای 35 کشور صنعتی به استثناء‌  ژاپن،کانادا و روسیه بهمراه کلیه مکانیزمهای مربوطه نظیر مکانیزم توسعه پاک(CDM)، تجارت انتشار و اجرای مشترک و ترتیبات سازمانی بهتر برای اجرای پروژه های CDM و همکاریهای دو جانبه
تحلیل ۱: شاید این مهمترین دستاوردی است که کشورهای گروه 77 و چین در این اجلاس بدست آورده باشند.
تحلیل ۲: نظر به اینکه فقط کشورهای اتحادیه اروپایی، استرالیا و چند کشور دیگر دوره دوم تعهدات پروتکل را پذیرفته اند ، و مقرر شدکه این کشورها تا ماه می ۲۰۱۲ میزان کاهش انتشار خود را در تمام بخشهای اقتصادی کشورهای خود را اعلام نمایند، و حداکثر از ظرفیتهای داخلی خود برای کاهش انتشار حداکثر استفاده را بنماید، بنظر می رسد بازار CDM احتمالا راکد تر خواهد شد و تقاضا برای خرید کربن کاسته می شود و نرخ خرید کربن نیز کاهش می یابد. مضافاً اینکه در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد بازار CDM  جهان فقط در اختیار چین و هند است و 2/4 درصد آن در اختیار برزیل می باشد.

۲. تشکیل کارگروه ویژه دوربان

تصمیم بسیار مهم دیگر، ایجاد یک کارگروه ویژه با نام Durban Platform است که از ابتدا 2012 کار خود را آغاز خواهد کرد و عملاٌ جایگزین کارگروه ویژه پروتکل کیوتو خواهد شد. این کارگروه می بایست تا سال ۲۰۱۵ یک رژیم حقوقی لازم الاجرا که تمام کشورها را موظف به کاهش انتشار می نماید، تنظیم کند.
تحلیل: این موضوع برای کشور ما از حساسیت فوق العاده ای برخوردار است زیرا ایران مانند بسیاری از کشورهای عضو اوپک از انتشار دهنده های عمده گازهای گلخانه ای است و باید با دقت روند مذاکرات را پیگیری نمود تا منافع کشور حفظ گردد. در این مورد، هیات مذاکره کننده فعلی و نیز نحوه شرکت اعضاء‌در کنفرانسها بهیچوجه جوابگوی این نیاز نمی باشد. این موضوع هم از نظر کیفی افراد و هم از نظر کمی افراد شرکت کننده و هم از نظر آمار و اطلاعات و برنامه های ملی بسیار حائز اهمیت است و زمان برای اجرای آن بسیار کوتاه می باشد. پیشنهاد می شود که اولاٌ کارگروه ملی تغییر آب و هوا هر چه سریعتر به وظائف ملی خود در مورد برنامه های کاهش انتشار و سازگاری با تغییر آب و هوا عمل نماید و یک برنامه اقدام ملی حداکثر طرف مدت یک سال تهیه نماید و این برنامه ها باید شامل تحلیل هزینه و فایده و با برآوردهای اقتصادی واقع بینانه باشد و ثانیاٌ یک تیم مذاکراتی قوی در سطح بالای مدیریتی و با اختیارات کافی وظیفه پیشبرد مذاکرات سه سال آینده را بعهده بگیرد و کلیه تسهیلات و مجوزهای سفر هیات به موقع و با زمان بندی صحیح و با برنامه منظم فراهم گردد و تیم کارشناسی فعلی تشکیل شده در سازمان تحت کمیته فرعی تغییر آب وهوا ( زیر مجموعه کمیته ملی توسعه پایدا)‌بعنوان بازوی تخصصی هیات مذاکره کننده در خدمت هیات باشد.

۳- صندوق سبز آب و هوایی (Green Climate Fund)

اساس تشکیل این صندوق در اجلاس کپنهاگ بنا نهاده شد و در اجلاسهای کنکون و دوربان شکل گرفت و نحوه اداره آن، دبیرخانه و اعضاء هیات امنای آن متشکل از 20 عضو به طور مساوی از کشورهای صنعتی و در حال توسعه تعیین شدند. ولی متاسفانه این صندوق فعلاٌ خالی است و تعهداتی که کشورهای صنعتی مبنی بر تامین سالانه 30 میلیارد دلار به عنوان آغاز سریع منابع مالی تعهد کرده بودند تا کنون محقق نشده است و قرار است طی سال 2012 محقق گردد.  این صندوق زیر نظر کنفرانس اعضاء‌(COP)  عمل خواهد کرد . بعلاوه طبق پیمان کپنهاگ قرار است تا سال ۲۰۲۰این صندوق سالانه تا 100 میلیارد دلار تامین گردد.
تحلیل: نحوه تامین این منابع از منابع دولتی و یا خصوصی کشورهای صنعتی و کاملاٌ روشن نیست و فعلا تضمینی برای تامین مالی آن صندوق وجود ندارد که می بایست در جلسات آتی مشخص گردد. بنظر می رسد که منابع این صندوق ( در صورت تامین)‌در درجه اول و با الویت صرف کشورهای جزیره ای کوچک و آسیب پذیر و نیز صرف کشورهای آفریقایی فقیر گردد. و بعید بنظر می رسد که کشورهایی نظیر ایران از این منابع مالی بهره مند گردند. همچنین بنظر می رسد کشورهای صنعتی انتظار دارند سایر کشورهای در حال توسعه ثروتمند از جمله کشورهای اوپک و یا چین و نظایر آنها نیز در تامین صندوق کمک نمایند.

۴- دیدگاه مشترک:

مقرر شد که کنفرانس اعضاء با یک برنامه جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا سال 2050 بطوریکه افزایش دمای کره زمین از 2OCبیشتر نشود، توافق نمایند و سال به اوج رسیدن انتشار را برای کشورهای مختلف در اجلاس هیجدهم در قطر مشخص نمایند. تعیین سال به اوج رسیدن انتشار برای هر کشور براساس دسترسی عادلانه به توسعه پایدار خواهد بود. به این معنی که کشورهای صنعتی هر چه سریعتر اوج انتشار گازهای گلخانه ای را طی کنند و کشورهای در حال توسعه فرصت بیشتری داشته باشند.
تحلیلدر کشور ما با توجه به روند توسعه و نیز مطالعات انجام شده در دفتر تغییر آب و  هوا بر مبنای برنامه های رسمی توسعه پنجم و نیز سند چشم انداز 1404 ( 2025 میلادی ) انتشار گازهای گلخانه ای برآورده شده است. لیکن تعیین سال به اوج رسیدن انتشار و سپس کاهش پس از آن نیاز به کارشناسی و مطالعه دقیق و علمی دارد و ارزیابی های زیادی از نیازهای تکنولوژیهای کشورهای مختلف ( از جمله ایران ) تا کنون انجام شده است ، عملاٌ  تا کنون انتقال تکنولوژی واقعی در زمینه موضوعات مرتبط با تغییر آب و هوا در سطح جهانی صورت نگرفته است

۵- کمیته و شبکه تکنولوژی

انتقال تکنولوژی هم برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و هم برای سازگاری با شرایط تغییر آب و هوایی یکی از مباحث اصلی کنوانسیون است، در اجلاس دوربان کمیته تکنولوژی وساختار مراکز و شبکه تکنولوژی شکل گرفت که قرار است زیر نظر کنفرانس اعضاء‌ فعالیت نماید و اعضاء کمیته از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته از نواحی مختلف جغرافیایی انتخاب شدند.مقرر شد در اوایل سال 2012 میلادی دبیرخانه کنوانسیون یک فراخوان عمومی برای تعیین شرایط کشورهای میزبان برای شبکه تکنولوژی اعلام نماید . شبکه تکنولوژی از تمام کانالهای موجود شامل بخش دولتی و خصوصی و سازمانهای بین المللی استفاده خواهد کرد .
تحلیل :
۱-با وجودیکه از ابتدای شکل گیری کنوانسیون در سال 1994 بحث انتقال تکنولوژی در دستور کار قرار داشته است و ارزیابی های زیادی از نیازهای تکنولوژیکی های کشورها ی مختلف ( از جمله ایران ) تا کنون انجام شده است، فعلا تا کنون انتقال تکنولوژی واقعی در زمینه موضوعات مرتبط با تغییر آب و هوا صورت نگرفته است
۲-با توجه به رقابت شدید در زمینه ایجاد مراکز و قطبهای تکنولوژی در جهان، ایران می تواندن در زمینه جلب حمایت کشورها برای ایجاد مرکز تکنولوژی در شبکه جهانی فعالانه شرکت نمایند. در این مورد نظر به اینکه از جمهوری اسلامی ایران یک نماینده از ابتدای سال 2013 عضو کمیته تکنولوژی کنوانسیون انتخاب شده است ،‌از این طریق می توان اهداف کشور را پیش برد.

۶- تصویب پذیرش جداسازی و ذخیره سازی دی اکسید کربن در مخازن (CCS) بعنوان CDM
بالاخره پس از بیش از 5 سال بحث و مذاکره ، کنفرانس اعضاء‌پذیرفت که  CCSبعنوان CDMتحت پروتکل کیوتو قابل ثبت باشد.
تحلیل: نظر به اینکه وزارت نفت کشورمان استفاده از CCS را با هدف اصلی تزریق CO2 به مخازن نفت که کاهش برداشت داشته اند،‌اخیراٌ به تصویب هیات مدیره شرکت نفت رسانده است و در این مورد پروژه های عظیمی در نظر گرفته شده اند که به جای گاز طبیعی که شدیداً مورد نیاز کشور است از دی اکسید کربن برای تزریق استفاده نمایند فعالیت کشورمان در این زمینه بسیار حائز اهمیت است و در حقیقت کشور ما در مذاکرات مهم این تصمیم بسیار فعال و تاثیر گذار بوده است. لذا پیشنهاد می شود که وزارت نفت و نیز وزارت نیرو بعنوان منابع عمده و ساکن انتشار گازهای گلخانه ای، سریعاٌ نسبت به بهره گیری از این تکنولوژی با همکاریهای بین الملل اقدامات خود را هر چه زودتر آغاز نمایند.

۷- سیستم گزارش دهی
تصمیم گرفته شد که علاوه بر سیستم گزارش دهی به کنوانسیون که در حال حاضر از طریق گزارشات ملی هر 4 الی 5 سال صورت می گیرد و کشورمان تا کنون 2 گزارش ملی ارائه کرده است. از این پس گزارشات دو سالانه توسط کشورهای در حال توسعه برای کنوانسیون آماده گردد. در این گزارشات قرار است علاوه بر موجودی انتشار گازهای گلخانه ای،‌پروژ های مرتبط با کاهش گازهای گلخانه ای و نیز پروژه های مرتبط با سازگاری با تغییرات آب و هوا به همراه برآورد بودجه و نیاز های فنی گزارش شوند. همچنین مقرر شد که این گزارشات تا دسامبر سال 2014 در دبیرخانه ثبت گردند. نیازهای مالی مربوط به پروژه های مذکور از طریق صندوق زیست محیطی جهانی (GEF) تامین خواهد شد. این فعالیت می تواند از سال 2012 آغاز گردد. چنین گزارشاتی همچنین حاوی نیازهای ظرفیت سازی ملی، نیازهای تکنولوژیکی، مالی، آموزشی و پژوهشی می توانند باشند. در این رابطه یک سیستم ثبت (Registry) بین المللی در دبیرخانه کنوانسیون ایجاد خواهد شد که نیازهای کشورها در آن درج می گردد.
تحلیل:این نوع گزارش دهی دو سالانه به منظور کسب حمایت مالی و فنی بین المللی که در سیستم دبیرخانه ثبت می شوند نیازمند کمک های مالی و فنی بین المللی هستند و در نتیجه همانگونه که اقدامات کشورهای در حال توسعه در ارتباط با کاهش انتشار و سازگاری با تغییر آب وهوا ثبت می شوند و مورد اندازه گیری، گزارش دهی و اثبات اقدامات (MRV) قرار می گیرند متقابلاٌ کشورهای صنعتی تعهد دارند که حمایت های مالی و فنی خود را برای حمایت از  کشورهای در حال توسعه در همان سیستم به طور همزمان ثبت نمایند. در نتیجه میزان بهره وری کشورها از این امکانات وابسته به فعالیت کشورها ونیز ارتباط نزدیک سیاسی – بین المللی با سایر کشورهای صنعتی دارند.
تذکر: علاوه بر این کشورهایی که با امکانات خود در سطح ملی اقدام به کاهش انتشار و نیز تنظیم برنامه های سازگاری بنمایند نیز می توانند اینگونه اقدامات را در گزارش دو سالانه خود به دبیرخانه اعلام نمایند تا مورد شناسایی جهانی قرار گیرند ولی اینگونه اقدامات حمایتهای مالی و فنی ندارند.

۸- عضویت ایران در کمیته های مرتبط با کنوانسیون و پروتکل

با فعالیتهایی که در قالب کمیته فرعی تغییر آب و هوا و مذاکراتی که در اجلاس های سال گذشته و امسال صورت گرفت جمهوری اسلامی ایران توانست 4 نفر نامزد برای بخشهای مختلف کنوانسیون و پروتکل کیوتو به شرح زیر پیشنهاد نماید که قرار است از سال 2013 میلادی در کمیته های زیر مشارکت نمایند:
● کمیته تکنولوژی- از وزارت نیرو
● کمیته هیأت اجرایی پروژه های CDM- از وزارت نیرو
● کمیته صندوق سازگاری با تغییر آب و هوا- از وزارت امور خارجه
● کمیته کارشناسان مشورتی گزارشات ملی- از سازمان حفاظت محیط زیست

۹- آثار اقتصادی و اجتماعی اجرای کنوانسیون و پروتکل کیوتو
با توجه به هدف اصلی کنوانسیون که عبارتست از کاهش انتشار گازهای گلخانه ای بطوریکه تا سال 2050 میلادی غلظت گازهای گلخانه ای ازppm450 و افزایش دمای کره زمین از 2 درجه سانتی گراد بیشتر نشود برنامه های وسیعی در سطح جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای که عمدتا از طریق کم کردن مصرف انرژی و یا جایگزینی انرژیهای تجدیدپذیر صورت خواهد گرفت، مورد نیاز خواهد بود. در این مورد کشورهای صنعتی عضو پروتکل تعهد کرده اند که تا سال 2020 میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را بین 25 تا 40 درصد نسبت به سال پایه 1990 کاهش دهند. بعلاوه پس از شکل گیری پروتکل جدید پس از سال 2015 و اجرایی شدن آن تا سال ۲۰۲۰، میزان کاهش انتشار بسیار بیشتر از این خواهد بود.
تحلیل:
این امر تحول عظیمی در بازار تجارت جهانی و به خصوص بحث مالیات بر کربن و محصولاتی که برای تولید آنها انرژی زیاد مصرف می شود را در برخواهد داشت. از نظر کشورهای در حال توسعه نفتی نظیر ایران این مساله بسیار حائز اهمیت است زیرا ممکن است محدودیتهای زیانبار بسیاری از دیدگاه تجارت جهانی به ما تحمیل گردد. لذا پیشنهاد می گردد که در سطح ملی و توسط کارشناسان اقتصادی و انرژی این موضوع مورد مطالعه دقیق قرار گیرد و نتیجه آن توسط هیأت عالی رتبه مذاکراتی ایران در این کنوانسیون مطرح و از آن به شدت دفاع گردد. اعمال محدودیت های تجاری نه تنها توسط ایران بلکه توسط بسیاری کشورهای عضو اُپک و حتی هند و چین بسیار مورد توجه و پراهمیت است.

۱۰- اثر تغییر آب و هوا بر کشاورزی و جنگل، منابع آب و بهداشت:
برای اولین بار مقرر شد که به طور ویژه موضوع اثر تغییر آب و هوا بر کشاورزی و امنیت غذایی رسما در کمیته علمی-فنی کنوانسیون در دستور کار قرار گیرد لذا اعضاء باید تا 15 اسفند 90 نظرات و دیدگاههای خود را به دبیرخانه ارسال نمایند تا در COP18 در کشور قطر در خصوص این موضوع تصمیم گیری شود. همچنین تصمیمات مهمی در مورد احیاء جنگل های کشورها و جلوگیری از تخریب جنگل گرفته شده است. اثر تغییر آب و هوا بر منابع آب  بهداشت عمومی نیز در دستور کار قرار دارد.
تحلیل:
با توجه به حساسیت کشاورزی، منابع آب و جنگل و بهداشت در کشور ایران، لازم است برنامه های منسجم مرتبط با موضوعات فوق توسط وزارتخانه های جهاد کشاورزی و نیرو و بهداشت هر چه زودتر تنظیم و توسط هیأت مذاکره کننده ایران در مجامع بین المللی مطرح شوند. همچنین استفاده از مکانیسم توسعه پاک CDM برای احیاء جنگل ها که اخیرا مورد تصویب قرار گرفت توسط کشور هر چه زودتر پیگیری شود تا از امکانات موجود استفاده شود.

هجدهمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP-18):
تصمیمات مهم دوحه COP18 :

۱- نتایج کارگروه ویژه پروتکل کیوتو:

  •   دستور کار این کارگروه در اجلاس دوحه به پایان رسید.
  •  تعهدات دور دوم پروتکل کیوتو برای کشورهای پیوست B پروتکل کیوتو به استثناء کشورهای کانادا، ژاپن، نیوزلند و روسیه که تعهدات دور دوم را نپذیرفته اند برای 38 کشور متعهد برای کاهش بین 5 تا 30 درصد نسبت به سال 1990 معین گردید.
  • در خصوص طول دوره دوم تعهدات بین 5 تا 8 سال مذاکرات صورت گرفت. کشورهای جزیره ای کوچک و کمتر توسعه یافته  با دوره 5 ساله تعهدات  موافق بودند در حالیکه کشورهای درحال توسعه از جمله کشورمان به دلیل پیشگیری از ایجاد شکاف بین  اجرای رژیم حقوقی جدید در حال تدوین با  8 سال دور دوم تعهدات  پروتکل موافق بوده که در نهایت دوره 8 ساله تصویب و از ابتدای ژانویه 2013 تا 31 دسامبر۲۰۲۰ اجراء خواهد شد.
  • پروتکل اصلاح شده کیوتو باید رسما” توسط مراجع قانونی کلیه کشورها تایید و تصویب گردد. ( در این مورد دولت ایران نیز پس از ابلاغ دبیرخانه کنوانسیون باید اقدامات قانونی را هر چه سریعتر آغاز نماید.)
  • آن دسته از کشورهایی که الحاقیه پروتکل را نپذیرفته اند باید تعهدات و مسئولیت های خود را در دوم تعهدات براساس قوانین و فرآیندهای داخلی خود از اول ژانویه 2012 به اجراء در آورند.
  • گرچه ایالات متحده عضو پروتکل کیوتو نمی‌باشد، لیکن پذیرای عملکردی فراتر از 17 درصد کاهش در مقابل تعهد پذیرش اتحادیه اروپا برای کاهش بین 30 تا 40 درصد نگردیده است.

۲- نتایج مذاکرات کارگروه ویژه مذاکراتی همکاریهای دراز مدت؛

  • شرح خدمات و وظایف کارگروه ویژه مذاکراتی تحت برنامه اقدام بالی در اجلاس دوحه خاتمه داده شد.
  • دیدگاه مشترک جهانی در مورد اهداف کنوانسیون به طور خلاصه به شرح زیر تصمیم گیری شد.

–  اقدامات جهانی برای کنترل گازهای گلخانه ای به نحوی صورت گیرد که دمای متوسط کره زمین به کمتر از 2 درجه سلسیوس نسبت به قبل از انقلاب صنعتی(سال۱۸۵۰) حفظ گردد و حداکثر انتشار گازهای گلخانه ای توسط کشورها در آینده نزدیک کنترل گردد.
–  تصمیم گرفته شد اعضاء براساس اصول کنوانسیون مبتنی “عدالت” و “مسئولیت مشترک اما متفاوت” نسبت به توانمندی خود و تامین منابع مالی انتقال تکنولوژی و ظرفیت سازی به کشورهای در حال توسعه برای حمایت از اقدامات کاهش انتشار و سازگاری با تغییر آب و هوا با ملاحظات ضروری برای دستیابی عادلانه به توسعه پایدار کشورها و حفظ یکپارچگی کره زمین اقدام نمایند. شایان ذکر اینکه کشورهای توسعه یافته به دنبال حذف اصول فوق بودند.  

  • اقدامات بیشتر ملی و بین المللی برای کاهش انتشار:

 – مقرر شد که فعالیت های تحت این عنوان پس از خاتمه کارگروه ویژه همکاریهای دراز مدت به ارکان فرعی کنوانسیون ( SABSTA,SBI)برای پیگیری های بیشتر منتقل گردد.

 – اقدامات ملی کاهش انتشار توسط کشورهای در حال توسعه در قالب توسعه پایدار ( با حمایت فناوری، مالی ) و ظرفیت سازی به صورت قابل اندازه گیری‌، قابل گزارش دهی و قابل اثبات صورت گیرد. این موضوع نیز در قالب ارکان فرعی کنوانسیون پیگیری خواهد شد.

 – روش های سیاستگذاری و انگیزه های مثبت به منظور کاهش انتشار از جنگل زدایی و کاهش سطح جنگلی در کشورهای در حال توسعه که مقرر شد طی یک برنامه کاری تا پایان  اجلاس ۲۰۱۳و قبل از نوزدهمین کنوانسیون (COP19) در سال آینده تعیین شود.
– روش های گوناگون شامل فرصت های بازاریابی برای افزایش فعالیت در زمینه کاهش انتشار با درنظر گرفتن شرایط متفاوت کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در نظر گرفته شود. 
– عواقب اقتصادی – اجتماعی اقدامات مقابله ای توسط کشورهای صنعتی  ملاحظه گردد.

  • اقدامات بیشتر برای سازگاری و شکل گیری کمیته سازگاری.
  • اقدامات بیشتر برای تامین منابع مالی به منظور کاهش انتشار، سازگاری و همکاری های فناوری .
  • اقدامات بیشتر در ظرفیت سازی در کشورهای در حال توسعه.

۳- نتایج مذاکرات کارگروه ویژه دوربان؛

    با توجه به نزدیک شدن پایان دور اول تعهدات پروتکل کیوتو در هفدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون ‍COP17) ( در شهر دوربان آفریقای جنوبی در سال 2011 ، اجرای دور دوم تعهدات برای سال 2013 تا 2017  به مدت 5 سال تصویب شد. همچنین در این اجلاس دولتها تصمیم به ایجاد توافق نامه جدید برای تعهدات بیشتر کشورها برای بعد از  سال 2020 با عنوان پلت فرم دوربان گرفتند و مقرر شد این توافق نامه تا سال 2015نهایی گردد.
   در اولین نشست غیر رسمی کارشناسی بعد از هفدهمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون در شهر بن آلمان در خرداد ماه سال جاری چگونگی ایجاد  رژیم حقوقی جدید (پایگاه دوربان)  مورد بررسی و برنامه آن تنظیم گردید. برای تکمیل فرایند آماده سازی این پایگاه و ادامه فعالیت پروتکل کیوتو نشست تکمیلی کارشناسی شهریور ماه سال جاری در شهر بانکوک تایلند برگزار شد.

جلسات تایلند  در زمینه دوربان پلت فرم (ADP) براساس دو مسیر کاری    با رویکرد “چشم انداز آینده” برای  قبل از ۲۰۲۰″ آرمان گرایی    بعد از  سال 2020 به صورت میز گرد در تایلند آغاز به کار نمود. کشورها در جلسات کارگروه های مذکور نظرات خود را در رابطه با  رویکردهای فوق الذکر ارایه نمودند . این مذاکرات در دوحه  ادامه یافته  و نتایج حاصله به شرح ذیل می‌باشد.

  • مقرر شد برنامه کاری این کارگروه و اقدامات آن تا سال 2014 مشخص شود بطوریکه بتوان حداکثر کاهش انتشار توسط تمام کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تحت کنوانسیون اطمینان حاصل نمود.
  •  کشورهای در حال توسعه در زمینه “انتقال فناوری”  بر  “توسعه فناوری ”   به جای انتقال آن در سند جدید تاکید می‌ورزیدند که با مخالفت کشورهای  در حال توسعه از جمله کشورمان،  در تصمیمات مذاکرات   برنامه کاری شامل کاهش انتشار، سازگاری، منابع مالی،توسعه و انتقال فناوری ظرفیت سازی و شفافیت واقدامات و حمایت ها تاکید  شد.
  • از پیشنهاد دبیر کل سازمان ملل برای دعوت از رهبران جهان در سال 2014 برای شرکت در جلسه تنظیم رژیم حقوقی جدید تحت عنوان دوربان استقبال شد.
  • تصمیم گرفته شد کارگروه ویژه دوربان پیش نویس موضوعات مذاکرات  را حداکثر تا جلسه بیستم کنفرانس اعضا (COP20 ) درسال ۲۰۱۴  به مذاکره گذاشته به طوریکه تا قبل از ماه می 2015 متن مذاکراتی آماده گردد.

۴- سایر ملاحظات :

  • در اجلاس میان دوره ای خرداد ماه گذشته در شهر بن آلمان گروهی از کشورهای در حال توسعه مهم جهان که تعداد آنها بین  24-17 کشور ‌می باشد، گروهی غیر رسمی را تحت عنوان “گروه کشوره‌های در حال توسعه همفکر (Like-Minded Developing Countries) را تشکیل دادند.این گروه شامل کشورهای بزرگی نظیر چین، هند، برزیل، عربستان سعودی، ایران ، اندونزی،عراق مالزی فیلیپین، ونزوئلا، نیکاراگوئه  و …. می باشد که بیش از 50 درصد جمعیت جهان را در بر می گیرد.
  • این گروه همفکر می تواند در جهت گیری مذاکرات آتی رژیم حقوقی جدید تحت عنوان دوربان بسیار تاثیرگذار باشند و منافع ملی کشورهای در حال توسعه را حفظ نمایند. تشکیل این گروه کشورها خوشایند بسیاری از کشورهای صنعتی نبوده و نگرانی خود را به روش های مختلف از شکل گیری این گروه ابراز نموده‌اند .از جمله این کشورها فدراسیون روسیه بوده که مخالفت های این کشور منجر به تاخیر در نهایی شدن نتایج اجلاس قطر به مدت 12 ساعت گردید.
  • در خصوص مبنای ایجاد شده در 5 موضوع انرژی، حمل و نقل، کشاورزی، جنگل، و مدیریت پسماند با شکل  تشکیل کارگاه‌های آموزشی برای تصمصیم گیری و درج در سند دوربان به پیشنهاد کشورهای توسعه یافته،  این گروه به  پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران به علت عوارض ناشی از آن برای کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته و تامین منافع حداکثری کشورهای توسعه یافته به شدت مخالفت نموده و در نهایت این شیوه و مبنای مذاکراتی از روند مذاکره حذف شد .
  • طبق تصمیمات اجلاس قبلی از جمله دوربان مقرر شده است که کشورهای در حال توسعه گزارش 2 سالانه خود را مبنی بر فعالیت های ملی در زمینه آمار انتشار گازهای گلخانه ای، اقدامات عملی و اجرایی کاهش انتشار، ظرفیت سازی و ساختار های سازمانی، کمبودهای فناوری و مالی و نیز سیستم ارزیابی و پایش این اقدامات به دبیرخانه کنوانسیون گزارش نمایند. قرار است اولین گزارش 2سالانه در پایان سال 2014 میلادی ارسال شود. تهیه این گزارش با حمایت مالی تسهیلات زیست محیطی جهانی به مبلغ 350 هزار دلار توسط کشورهای در حال توسعه از جمله ایران انجام خواهد شد.

بیستمین کنفرانس اعضاء متعهد به کنوانسیون (COP20):
بیستمین کنفرانس سالانه متعهدین کنوانسیون تغییر آب و هوا COP20 و دهمین نشست متعهدین پروتکل کیوتو CMP10 از تاریخ 1 الی 14 دسامبر۲۰۱۴ در شهر لیما (پرو) با حضور بیش از ۱۱هزار نفر شرکت کننده شامل 6300 نفر از کارمندان دولتی کشورها و 4000 نفر از مجریان موسسات و ارکان سازمان ملل متحد و 900 نفر از رسانه های مختلف برگزار شد. در جلسات متنوعی که در طول این کنفرانس برگزار شد، در حدود 19 تصمیم نهائی اتخاذ شده که 17 تا از آن تحت کنوانسیون و 2 تا ذیل پروتکل کیوتو بوده است. 

منبع:

http://climate-change.ir/

  • مدیر سایت
  • ۹ آذر ۱۳۹۴
  • 989 بازدید

اشتراک گذاری :  |   |   |   |   |   | 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.