۱- از نظر جنس سنگهای محیطی:
• غارهای آهکی (سنگ آهک، دولومیت، ماربل)
• غارهای گچی
• غارهای گدازه ای (ماگمایی)
• 2- از نظر ریخت شناسی (مورفولوژی) و ساختار هندسی:
• غارهای افقی که شامل تونلهای افقی نزدیک به هم هستند.
• غارهای شکافی که شامل تنها یک شکاف در سنگ یا صخره هستند.
•
•
غارهای عمودی که شامل چاه یا چاههایی هستند که با هم مرتبط هستند و فاصله نزدیکی به هم دارند.
• سیستمهای غاری که بخاطر بزرگی ویژگیهای مختلفی را با هم دارا هستند.
• تفکیک غارهای افقی و عمودی صرفا برای غارهای کوچک است که در آنها یک تونل و یا یک چاه وجود دارد در اکثر غارها، بخاطر فضای بزرگ و تعدد تونلها و چاهها، سیستم غاری وجود دارد.
•
۳- از نظر زمان پیدایش:
• غارهای اولیه که در فضای بین سنگها و صخره ها (در زمان شکل گیری آنها) بوجود می آیند مانند تونلهای گدازه ای یا غارهای توفا (Tufa)
توفا :سنگهای رسوبی هستند که از رسوب لایه های نازک کربنات کلسیم یا به مقدار کمتر سیلیس در اطراف چشمه های آب شور و یا به صورت پوششی در اطراف استالاکتیت ها یا استالاگمیت ها تشکیل می شوند.
• غارهای ثانویه که بعد از پیدایش سنگها و صخره ها و در اثر عوامل غارزا بوجود می آیند، اکثر غارهای جهان جزو غارهای ثانویه محسوب می شوند.
• غارهای رده سوم که بر اثر متلاشی شدن غارهای دیگر بوجود می آیند.
• 4- از نظر عمر سنگ:
•
این دسته بندی برای غارهای آهکی بکار می رود، آهک، سنگی رسوبی است و یکی از مشخصه های اصلی آن، زمان پیدایش می باشد.
• آهکهای جدید (اخیر) یا توفا که در سراسر جهان یافت می شوند.
• آهکهای ژوراسیک
• آهکهای دونین (Devonian)
• ژوراسیک یکی از دوره ها در دوران دوم زمین شناسی است، طول دوره ژوراسیک ۶۰ میلیون سال است.
دونین یکی از دوره ها در دوران اول زمین شناسی است، دوره دونین از ۴۰۸ تا ۳۶۰ میلیون سال پیش به طول انجامیده است.
•
۵- از نظر روش شکل گیری:
•
که در بخش غارهای طبیعی به آن پرداخته شده است.
• در اکثر منابع و مراجع داخلی، دسته بندی خاصی صورت گرفته است، که در این قسمت به آن می پردازیم، در این دسته بندی غارها به دو گروه زیر تقسیم می شوند:
•
۱- غارهای طبیعی
۲- غارهای دستکنده (دست کن، مصنوعی)
•
البته شاید بتوان گروه سومی هم در نظر گرفت و آن گروه غارهای طبیعی-دستکنده (مانند غار کرفتو) می باشد. این نوع غارها معمولا منشاء طبیعی دارند که بعدها توسط بشر و برای مقاصد گوناگون حفاری و حجاری شده اند، ولی با توجه به اینکه می توان این نوع غارها را از زاویه غارهای طبیعی و دست کنده به تفکیک بررسی کرد از ذکر تفصیلی آنها صرفنظر می کنیم.
• 1- غارهای طبیعی:
• 1-1- غارهای انحلالی:
• این نوع غارها در مناطقی که جنس آنها قابل حل شدن است، زایش می یابند. جنس این مناطق می تواند سنگ آهک، سنگ گچ، دولومیت، نمک، ماربل و … باشد. نحوه پیدایش این نوع از غارهای طبیعی را می توان به مراحل زیر تفکیک کرد:
• ترکیب آبهای سطحی و باران با موادی در سطح یا درون زمین (کانیها یا گازها)
• پدید آمدن ترکیبات حلال (معمولا اسیدهای ضعیف)
• رسوخ و نفوذ ترکیبات حلال به درون زمین
• تهی شدن فضاهای خاصی در داخل زمین (معمولا فضاهای خالی قبلی یا مناطق مستعد انحلال)
• رسوب گذاری ترکیبات حلال و زایش غار سنگها و اشکال مختلف
